Problem zmienności cen w rolnictwie nie traci na aktualności i może być jednym z punktów następnej reformy WPR. W ostatniej dekadzie na globalnym rynku zbóż wystąpiły prawdopodobnie co najmniej dwie bańki spekulacyjne – nadmierne wzrosty cen trudne do uzasadnienia tylko w oparciu o analizę globalnego bilansu zbożowego.

---

Jesteś w kategorii wiadomości:

---

-  Uważamy, że były one możliwe przede wszystkim dzięki wcześniejszej deregulacji i niedostatecznej kontroli w obrocie instrumentami pochodnymi w USA (w tym kontraktami terminowymi na zboża), będącej jej konsekwencją. Działania zmierzające do przeciwdziałania zmienności cen zbóż powinny m.in. skuteczniej bronić rynek przed niekontrolowaną, „drapieżną” spekulacją – zauważa Andrzej Kalicki z FAMMU/FAPA.

 

Analiza przebiegu notowań zbóż w kontraktach terminowych bardzo uprawdopodabnia tezę odnoszącą się do co najmniej dwóch baniek spekulacyjnych na zbożach. W trakcie pierwszej bańki, tj. w sezonie 2007/2008 ceny pszenicy w kontraktach terminowych na CBoT zostały wywindowane do 470 USD/t, gdzie szczyt cenowy miał miejsce w dniu 27 lutego 2008 roku. W nieco niższym stopniu wywindowano ceny kukurydzy na CBoT – do 297 USD/t, przy czym szczyt cenowy w dniu 19 czerwca 2008 roku.

 

Jak wskazuje FAMMU/FAPA, druga bańka spekulacyjna na zbożach była w sezonie 2010/2011, kiedy to ceny pszenicy na CBoT zostały wywindowane do 325,5 USD/t, a było to 9 lutego 2011 roku, a kukurydzy do blisko 302 USD/t w dniu 28 marca 2011 roku.

 

Podobnie było na Euronext. W sezonie 2007/2008 ceny pszenicy w kontraktach terminowych na Euronext też zostały sztucznie wywindowane do 292,8 EUR/t w dniu 29 lutego 2008 r., a kukurydzy do 281,2 EUR/t - 7 września 2007 r. Natomiast w sezonie 2010/2011 notowania pszenicy zostały wywindowane do 278,5 EUR/t w dniu 8 lutego 2011 r., a kukurydzy do 248,8 EUR/t - 10 czerwca 2011 r.

 

Spekulacja na notowaniach zbóż w kontraktach terminowych w tych dwóch sezonach przełożyła się na ceny w transakcjach rzeczywistych. Jest to potwierdzeniem tezy odnośnie istniejącego powiązania pomiędzy notowaniami w kontraktach terminowych a rynkiem rzeczywistym.

 

- Zestawiliśmy ceny pszenicy konsumpcyjnej na bazie fob Rouen (archiwizowane przez Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych) z okresu około 8 ostatnich lat z notowaniami kontynuacyjnymi z kontraktów terminowych dla pszenicy konsumpcyjnej z giełdy Euronext. W rozpatrywanym okresie ceny w transakcjach rzeczywistych pszenicy na bazie fob Rouen różniły się przeważnie o kilka procent od cen w transakcjach terminowych na paryskiej giełdzie Euronext. W naszej opinii występuje wysoka korelacja pomiędzy nimi. Wskazywałoby to na prawdziwość tezy o istotnym oddziaływaniu giełd towarowych na ceny zbóż w transakcjach rzeczywistych – wyjaśnia Andrzej Kalicki.

Czytaj dalej na następnej stronie...
--PODZIAL--

Powiązanie rynków finansowych z rynkami towarowymi poprzez kontrakty terminowe oraz bardziej wyrafinowane pozagiełdowe instrumenty pochodne było w ostatniej dekadzie jedną z przyczyn nadmiernych wzrostów cen zbóż. KE planuje wprowadzić uregulowania zwiększające przejrzystość i kontrolę nad obrotem derywatami. Wydaje się jednak, że problem spekulacji ma charakter globalny i uregulowania powinny odnosić się do giełd globalnych na czele z amerykańskimi, jak i obrotu derywatami w transakcjach poza giełdowymi (OTC – Over the Counter).

 

Wydaje się, że problem zmienności cen w rolnictwie będzie jednym z głównych obszarów poruszanych w kolejnej reformie WPR.

 

- Unia potrzebuje lepszych instrumentów zarządzania ryzykiem zmniejszających negatywne skutki nadmiernej zmienności cen na rynkach rolnych – uważa członkini Parlamentu Europejskiego Angelique Delahaye przedstawiając wstępną wersję raportu odnoszącego się do tej kwestii (Draft report on CAP tools to reduce price volatility in agricultural markets (2016/2034(INI)) Committee on Agriculture and Rural Development). Niewykluczone, że raport zapoczątkuje wypracowanie stanowiska PE dotyczącego sposobów przeciwdziałania niekorzystnym skutkom zmienności cen na unijny sektor rolny.

 

- Ponieważ rolnicy nie mogą kontrolować czynników mających wpływ na ich obroty i zyski brutto powinni być zachęcani do rozwijania narzędzi pozwalających na lepsze radzenie sobie ze zmiennością cen, a zwłaszcza funduszy wzajemnych, jako że są one lepszymi narzędziami w tym przypadku od płatności bezpośrednich - mówi Delahaye.

 

Oprócz funduszy wzajemnych rekomendowane jest powołanie „obserwatoriów cen rolnych” w każdym z sektorów, aby zapewnić aktualne analizy rynków rolnych w podziale na poszczególne segmenty rynku i regularnego udostępniania odpowiednich danych i szacunków.

 

- Powiązanie rynku surowców rolnych (w tym zbóż) z rynkami finansowymi jest obecnie obarczone bardzo dużym ryzykiem wynikającym ze spekulacji. Notowania zbóż w kontraktach terminowych przekładają się na transakcje rzeczywiste, będąc dla uczestników rynku punktem odniesienia. Podstawową rolą kontraktów typu futures czy opcji powinno być zabezpieczanie cen dla rolników czy firm. Tymczasem funkcja ta w ostatniej dekadzie została zaburzona przez kapitał spekulacyjny. W przypadku transakcji terminowych na surowce rolne „drapieżna”, niekontrolowana spekulacja powinna zostać zlikwidowana. W przeciwnym razie zawsze znajdzie się pozbawiony skrupułów bank inwestycyjny czy fundusz hedgingowy, który będzie starał się zarobić na tego typu kontraktach – zauważa Kalicki.

 

W związku z tym, planowane przez KE działania w postaci uregulowania tego obszaru w samej UE mogą nie dać oczekiwanych wyników, gdyż jest to problem na skalę globalną, a udział w wywołaniu baniek spekulacyjnych na zbożach miały najprawdopodobniej głównie amerykańskie banki inwestycyjne, w tym przede wszystkim wymieniany powszechnie bank Goldman Sachs, a także fundusze inwestycyjne, emerytalne i hedgingowe, dysponujące znacznym kapitałem.

źródło: Gospodarz.pl/FAMMU/FAPA foto: Shutterstock

---

 

---

  Poleć

Jesteśmy na: Śledziku Facebooku

---

 

Tagi: Andrzej Kalicki rynek zbóż zboże ceny zbóż Unia Europejska zboża rynek futures notowania zbóż kontrakty na zboża