Ruszyła fala windykacji w ARiMR

Decyzje dotyczące windykacji wysyłane są do rolników od 2005 roku, jednak w ostatnim czasie zauważono zintensyfikowanie tych działań. Do roku 2010 sprawami windykacyjnymi zajmowały się Oddziały Regionalne ARiMR. Od tego roku obowiązkiem tym obarczono Biura Powiatowe. Wydaje się być to logiczne, gdyż to w biurach powiatowych przechowywane są wszelkie akta spraw, których dotyczyć może windykacja.

Istotną sprawą jest wyjaśnienie pojęć „nienależnie” i „nadmiernie” pobrane środki. Otóż nadmiernie pobrane środki pieniężne wynikają z błędów ARiMR. Dotyczy to sytuacji, kiedy agencja wypłaciła rolnikowi za dużo pieniędzy, wtedy rolnik musi zwrócić te fundusze. Sytuacji tych jest stosunkowo mało, aczkolwiek czasami dochodzi do wydawania decyzji z rażącym naruszeniem prawa. Jeśli mówimy o środkach nienależnie pobranych, to dotyczy to sytuacji, kiedy z winy rolnika, otrzymał on za dużo pieniędzy.

Sytuacje, w których dochodzi do konieczności zwrotów środków pieniężnych można podzielić na dwa podstawowe typy:

• Gdy ARiMR stwierdzi, że deklaracja rolnika złożona została na grunty, które nie kwalifikują się do dopłat (np. śródpolne rowy o szerokości pow. 2m, lasy, nieużytki na trwałe wyłączone z produkcji rolnej, grunty z kodem DR10 - grunty rolne, które nie były utrzymane w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003 roku nie kwalifikują się do przyznania jednolitej płatności obszarowej). Należy w tym miejscu zaznaczyć, że zadeklarowanie gruntów niekwalifikujących się do dopłat często stwierdzane jest podczas kontroli na miejscu w gospodarstwie rolnika, lub podczas kontroli administracyjnej w biurze powiatowym, przy wykorzystaniu wizualizacji działek rolnika w systemie komputerowym.

• Gdy następuje niedotrzymanie zobowiązań podjętych przez rolnika wynikających ze składanych wniosków o przyznanie płatności z tytułu gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), z tytułu uczestnictwa w programie rolnośrodowiskowym, lub z innego działania, które polega na zaciągnięciu zobowiązania.

Dróg do stwierdzenia nienależnie pobranych środków pieniężnych jest wiele. Kiedy Agencja stwierdzi taki przypadek, wysyła do rolnika wezwanie w tej sprawie. Rolnik ma możliwość złożenia wyjaśnień, które mogą być kluczowe w rozwiązaniu sprawy. Przykładowo, jeśli rolnik nie dotrzymał zobowiązania ONW (np. sprzedał grunt), to na wezwanie ze strony ARiMR powinien złożyć „Oświadczenie przejmującego posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW”, lub „Oświadczenie następcy prawnego rolnika przejmującego posiadanie gruntów rolnych, których dotyczył wniosek o przyznanie płatności ONW”. Jeśli dokumenty te będą zasadne, to nie dochodzi do windykacji.

W przypadku braku odpowiedzi na wezwanie, lub gdy odpowiedź rolnika nie była wystarczająca i zasadnym jest przekazanie sprawy do windykacji, biuro powiatowe z upoważnienia Prezesa ARiMR wysyła do rolnika „Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia kwot nienależnie pobranych”. Po otrzymaniu takiego dokumentu, producent rolny ma możliwość zapoznania się jeszcze raz z aktami sprawy i złożenia ewentualnych uwag i oświadczeń. Niemniej jednak, gdy wiadomym jest, że sprawa zwrotu jest zasadna a rolnik się z nią zgadza, istnieją na tym etapie sprawy dwie drogi rozwiązania:

• Producent rolny dokonuje „dobrowolnego zwrotu”. W biurach powiatowych przygotowane są dokumenty potwierdzające kwotę objętą zwrotem. Rolnik ma możliwość zapoznania się z wysokością zwrotu i jeśli stwierdzi, że dokona dobrowolnego zwrotu, pracownicy ARiMR podadzą mu dokładna kwotę, numer rachunku na jaki należy dokonać zwrotu oraz tytuł przelewu jaki należy wpisać. Gdy rolnik wpłaci środki pieniężne na konto Agencji, powinien dostarczyć do biura powiatowego dowód wpłaty. Wtedy to sprawa windykacyjna zostanie załatwiona szybciej. Końcowym dokumentem w tej sprawie, w przypadku dokonania dobrowolnego zwrotu jest „Decyzja o umorzeniu postępowania”.

• Producent rolny nie odpowiedział na „Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia kwot nienależnie pobranych”, lub nie stawił się na wezwanie, lub jego wyjaśnienia nie pozwoliły na odstąpienie od konieczności windykacji. Sytuacja ta dotyczy też przypadków, kiedy rolnik nie godzi się na dokonanie dobrowolnego zwrotu. Na tym etapie obsługi sprawy, do rolnika wysyłana jest „Decyzja o ustaleniu kwoty nienależnie pobranych środków”. Od tej decyzji nie przysługuje odwołanie a jedynie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, kierowany do Prezesa ARiMR za pośrednictwem Kierownika Biura Powiatowego. W decyzji o ustaleniu kwoty objętej zwrotem bardzo dokładnie opisany jest powód windykacji, podane są kwoty z jakiego tytułu należy dokonać zwrotu oraz na jaki rachunek należy wpłacić pieniądze. Bardzo istotną sprawą w tego typu postępowaniu jest fakt, że od dnia otrzymania „Decyzji o ustaleniu kwoty nienależnie pobranych środków”, włącznie z tym dniem, naliczane są odsetki ustawowe od podanej w decyzji kwoty. Wysokość wpłaty na konto Agencji zależy w tym momencie od rolnika, gdyż za każdy dzień zwłoki doliczane są odsetki. Dlatego też, w celu uniknięcia nieporozumień i szybkiego zakończenia sprawy, rolnik w dniu w którym ma zamiar dokonać przelewu na konto ARiMR, powinien skontaktować się z Biurem Powiatowym i ustalić dokładną wysokość doliczanych odsetek. Podobnie jak w przypadku dobrowolnego zwrotu, po dokonaniu wpłaty na konto ARiMR, rolnik powinien dostarczyć do BP dowód wpłaty.

Z przedstawionych powyżej możliwości załatwienia sprawy windykacyjnej wynika, że najkorzystniejszym, ze strony zarówno rolnika, jak i ARiMR, jest dokonanie dobrowolnego zwrotu. Przekazanie środków pieniężnych w postaci dobrowolnej wpłaty przede wszystkim uchroni rolnika przed koniecznością zapłaty ustawowych odsetek. Ponadto zakończenie sprawy nastąpi dużo szybciej, niż w przypadku generowania „Decyzji o ustaleniu kwoty nienależnie pobranych środków”. Rolnicy powinni pamiętać, że wszelkie informacje o kwotach objętych windykacją, na każdym etapie procedowania wniosków, udzielają pracownicy Biur Powiatowych właściwych ze względu na miejsce siedziby wnioskodawcy.

Źródło: http://www.arimr.gov.pl/