Partner serwisu Produkcja roślinna

Zobacz również tu

Poznaj produkty

| Autor: redakcja1

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce
W trzynastym okresie raportowania tj. od 21 lipca do 20 września 2022 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -36 mm. W rozpatrywanym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 43 mm w stosunku do poprzedniego okresu (11 VII - 10 IX).
 
Największy deficyt wody notowano na terenie wschodniej części Pojezierza Mazurskiego, na Pobrzeżu Słowińskim, w środkowej części Pojezierza Pomorskiego oraz na Pojezierzu Wielkopolskim, od -120 do -159 mm. Na dużym obszarze kraju niedobory wody wynosiły od 0 do -119 mm, a w niektórych miejscach notowano nawet dodatnie wartości KBW.
 
W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w trzynastym okresie raportowania, stwierdza się wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski. Susza rolnicza występowała na terenie 5 województw.
Susza występowała w 4 monitorowanych uprawach:
  • Rzepaku i rzepiku (jesień),
  • Ziemniaka,
  • Kukurydzy na kiszonkę,
  • Kukurydzy na ziarno.
 
W trzynastym okresie raportowania od 21 lipca do 20 września 2022 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw rzepaku i rzepiku ozimego wysiewanego w 2022 roku. Suszę notowano w 92 gminach (3,71% gmin Polski), wystąpiła na obszarze 0,47% gruntów ornych kraju.
 
 
Zasięg suszy w uprawach rzepaku i rzepiku
Lp. Województwo Liczba gmin ogółem Liczba gmin z suszą Udział gmin z suszą [%] Udział powierzchni z suszą [%]
1. warmińsko-mazurskie 116 39 33,62 3,75
2. zachodniopomorskie 113 30 26,55 1,66
3. wielkopolskie 226 19 8,41 0,92
4. podlaskie 118 2 1,69 0,12
5. kujawsko-pomorskie 144 2 1,39 0,07
 
W trzynastym okresie raportowania duży zasięg suszy rolniczej występował również wśród upraw ziemniaka. Suszę notowano w 48 gminach (1,94% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 6,13 punkty procentowe w stosunku do poprzedniego okresu raportowania (11.07-10.09.2022 r.).
 
Suszę notowano na obszarze 0,15% gruntów ornych kraju (zmniejszenie udziału powierzchni gruntów o 0,97 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 
Zasięg suszy w uprawach ziemniaka
Lp. Województwo Liczba gmin ogółem Liczba gmin z suszą Udział gmin z suszą [%] Udział powierzchni z suszą [%]
1. warmińsko-mazurskie 116 22 18,97 1,52
2. zachodniopomorskie 113 15 13,27 0,45
3. wielkopolskie 226 10 4,42 0,12
4. kujawsko-pomorskie 144 1 0,69 0,03
 
Suszę notowano także w uprawach kukurydzy na kiszonkę w 4 gminach (0,16% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 8,92 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.
 
Susza dla tej uprawy zmniejszyła udział powierzchni gruntów o 1,14 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania.
 
Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę
Lp. Województwo Liczba gmin ogółem Liczba gmin z suszą Udział gmin z suszą [%] Udział powierzchni z suszą [%]
1. zachodniopomorskie 113 2 1,77 0,01
2. warmińsko-mazurskie 116 1 0,86 0,00
3. kujawsko-pomorskie 144 1 0,69 0,00
 
Suszę notowano również wśród upraw kukurydzy na ziarno, wystąpiła w 1 gminie (0,04% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 7,47 punkty procentowe w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.
 
Susza dla tej uprawy zmniejszyła udział powierzchni gruntów o 0,92 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania.
 
Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno
Lp. Województwo Liczba gmin ogółem Liczba gmin z suszą Udział gmin z suszą [%] Udział powierzchni z suszą [%]
1. kujawsko-pomorskie 144 1 0,69 0,00
 
W lipcu najchłodniej było w północnej części kraju od 16 do 18°C. Im dalej w kierunku południowym tym było cieplej, od 18 do 20°C. Najwyższą temperaturę tego miesiąca notowano na Nizinie Śląskiej, na której notowano ponad 20°C.
 
W sierpniu najcieplej było na Pojezierzu Wielkopolskim i Nizinie Wielkopolskiej,w południowo-zachodniej części Pojezierza Mazurskiego oraz w północnych obszarach Niziny Mazowieckiej od 21 do 22,5°C. Na tym terytorium było cieplej od normy wieloletniej (1991-2020) od 2,5 do 3,5°C. Na pozostałym terytorium Polski temperatura powietrza wynosiła od 19 do 21°C i była wyższa od normy od 1 do 2,5°C.
 
W pierwszej dekadzie września nadal było ciepło w południowo-zachodniej części kraju, od 14,5 do 17,5°C. Im dalej w kierunku północno-wschodnim tym było zimniej. Na Nizinie Podlaskiej i we wschodnich terytoriach Pojezierza Mazurskiego było tylko 9,5°C. W drugiej dekadzie września było już chłodniej. W zachodnim terytorium kraju notowano od 12 do 13°C. W Polsce środkowej i południowo-wschodniej od 11 do 12°C, a w północno-wschodniej od 10 do 11°C. Najzimniej było na obszarach Sudetów i Beskidów Zachodnich od 5 do 10°C.
 
W lipcu najmniej słonecznych godzin notowano w północno-wschodniej części kraju od 200 do 240 godzin. Im dalej w kierunku południowym a zwłaszcza w południowo-zachodnim tym więcej notowano słonecznych godzin od 240 do 260 godzin.
 
W sierpniu najwięcej słonecznych godzin notowano w północnej i wschodniej Polsce od 260 do 290 godz., więcej od normy od 10 do 50 godz. Szczególnie dużo słonecznych godzin odnotowano na Nizinie Podlaskiej i w północnej części Polesia Lubelskiego oraz w zachodniej części Pobrzeża Słowińskiego, od 280 do 290 godz.
 
W pierwszej dekadzie września największe usłonecznienie notowane byłow południowej części Niziny Mazowieckiej, we wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego i Niziny Wielkopolskiej, na Nizinie Szczecińskiej oraz na Polesiu Lubelskim od 85 do 95 godzin. Na pozostałym obszarze kraju Słońce świeciło od 60 do 85 godzin. W drugiej dekadzie najwyższe usłonecznienie notowano na Żuławach Wiślanych, Kujawach oraz na Pobrzeżu Słowińskim od 45 do 60 godz. W północno-wschodniej części kraju Słońce świeciło od 30 do 45 godz. a na pozostałej części kraju tylko od 15 do 30 godzin.
 
W lipcu niskie opady notowano w zachodniej Polsce od 30 do 70 mm , stanowiące30-90% normy wieloletniej. Na pozostałym terytorium kraju notowano już większe opady od 70 do 110 mm (80-110% normy), a we wschodnich i południowych częściach kraju osiągały nawet 130 mm (110-150% normy).
 
W sierpniu w północnej, północno-wschodniej oraz we wschodniej części obszaru Polski notowano opady od 30 do 60 mm (20-100 normy wieloletniej). Natomiast w południowo-zachodniej części terytorium kraju opady były już dużo wyższe, od 60 do aż 210 mm (na Przedgórzu Sudeckim) stanowiące od 100 do 200% normy.
 
W pierwszej dekadzie września również notowano wysokie opady, największe od 35 do 75 mm wystąpiły na terenie Wyżyny Śląskiej i Krakowsko-Częstochowskiej. Tylko nieco mniejsze od 35 do 70 mm notowano na Nizinach: Śląskiej, Wielkopolskiej, Podlaskiej oraz we wschodniej części Wyżyny Lubelskiej. Na pozostałym obszarze kraju opady były już mniejsze od 5 do 35 mm. W drugiej dekadzie tego miesiąca najwyższe opady notowane były na Pogórzu Karpackim oraz w Beskidach Zachodnich od 75 do aż 160 mm. Wysokie opady wystąpiły również na Pobrzeżu Słowińskim od 40 do 135 mm. W centralnej części kraju wynosiły od 5 do 10 mm, a na pozostałym obszarze Polski od 10 do 40 mm.
 
W pierwszym i drugim raporcie notowano stosunkowo niskie wartości ewapotraspiracji wynoszące 2,5 mm/dzień. Występujące opady atmosferyczne w drugiej a zwłaszczaw trzeciej dekadzie maja spowodowały, że deficyt wody był mniejszy niż w pierwszym raporcie. Natomiast w trzecim raporcie ewapotranspiracja wzrosła do 2,9 mm/dzień,w czwartym do 3,3 mm/dzień, w piątym do 3,8 mm/dzień, w szóstymi siódmym do 3,9 mm/dzień, w ósmym i dziesiątym do 4,1 mm/dzień a w dziewiątym do 4,2 mm/dzień. Natomiast wartość ewapotranspiracji zmalała w jedenastym okresie raportowania do 3,6 mm/dzień, w dwunastym do 3,5 mm a w trzynastym do 3,0 mm.
 
Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. A zatem w obojętnie którym okresie sześciodekadowym zostanie stwierdzona susza, to plony ostateczne dla upraw objętych suszą będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.
 
W tegorocznym okresie wegetacyjnym od 21 marca do 20 września opracowano trzynaście raportów dotyczących monitoringu suszy rolniczej. W tym okresie stwierdzono niedobory wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w średnich warunkach pogodowych dla upraw:
  • Zboża jare
  • Zboża ozime
  • Krzewy owocowe
  • Rzepak i rzepik (wiosna)
  • Truskawki
  • Kukurydza na kiszonkę
  • Kukurydza na ziarno
  • Rośliny strączkowe
  • Warzywa gruntowe
  • Tytoń
  • Ziemniak
  • Drzewa owocowe
  • Chmiel
  • Burak cukrowy
  • Rzepak i rzepik (jesień).
 
Susza rolnicza w Polsce w okresie 21.03-20.09.2022 r.
Lp. Uprawa Liczba gmin z suszą % gminz suszą % gruntów z suszą
1. Zboża jare 2096 84,62 38,17
2. Zboża ozime 1909 77,07 25,19
3. Krzewy owocowe 1815 73,27 27,62
4. Rzepak i rzepik (wiosna, lato) 1734 70,00 20,97
5. Truskawki 1726 69,68 22,26
6. Kukurydza na kiszonkę 1684 67,99 20,12
7. Kukurydza na ziarno 1648 66,53 19,45
8. Rośliny strączkowe 1423 57,45 18,30
9. Warzywa gruntowe 812 32,78 7,26
10. Tytoń 771 31,13 7,89
11. Ziemniak 510 20,59 5,29
12. Drzewa owocowe 479 19,34 2,80
13. Chmiel 355 14,33 2,97
14. Burak cukrowy 158 6,38 1,10
15. Rzepak i rzepik (jesień) 92 3,71 0,47
 
Szczegółowe informacje przedstawiające straty plonów w poszczególnych województwach za pomocą map oraz tabel zamieszczone są na stronie Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl, na której znajduje się zakładka:
 
Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:
  • liczba gmin z suszą,
  • udział gmin z suszą,
  • udział powierzchni z suszą
 
dla województw i dla kraju. Przedstawione dane są sumą wszystkich gmin i powierzchni objętych suszą od początku jej monitorowania (od 21 marca) w danym roku aż po raport bieżący. Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajnyw monitorowanym okresie wegetacyjnym w oznaczeniu wystąpienia suszy rolniczej w: kraju, województwie, gminie oraz na działce ewidencyjnej.
 
Tegoroczne warunki pogodowe z uwagi na:
  • wysokie usłonecznienie (III dekada marca, I i II dekada maja oraz III dekada czerwca),
  • dużą prędkość wiatru (I dekada kwietnia oraz III dekada maja),
  • niską wilgotność powietrza (III dekada marca, I i II dekada maja oraz III dek. czerwca),
  • wysoką temperaturę powietrza (czerwiec, sierpień),
  • małe opady atmosferyczne (II dekada marca, III dekada kwietnia, I i II dekada maja,III dekada czerwca, II dekada lipca oraz I dekada sierpnia),
  • wysokie opady lipca, II i III dekady sierpnia oraz I i II dekady września,
  • wysoka ewapotranspiracja potencjalna (III dekada lipca oraz I i II dekada sierpnia),
  • niska ewapotranspiracja w II dekadzie września
 
sprawiły, że wystąpił na terenie kraju duży deficyt wody powodujący suszę wśród wszystkich monitorowanych roślin uprawnych.
 
Natomiast w obecnie monitorowanym okresie stwierdzamy wystąpienie suszy w uprawach rzepaku i rzepiku wysiewanego w 2022 roku a także zmniejszenie zasięgu suszy rolniczej dla upraw: kukurydzy na ziarno i kiszonkę oraz ziemniaka.
Tagi:
warzywa + klimatyczny bilans wodny + ziemniaki + zboża jare + truskawki + KBW + chmiel + kukurydza na ziarno + kukurydza na kiszonkę + kukurydza + oleiste + grunt rolny + rzepik + rzepak + krzewy owocowe + drzewa owocowe + zboża ozime + Polska + zboża jare + buraki cukrowe + IUNG + deficyt wody + susza + susza rolnicza +
Monitoruj tagi
źródło: