MRiRW w sprawie ochrony rolniczej przestrzeni produkcyjnej

Obszary wiejskie to przede wszystkim miejsce pracy i życia producentów rolnych, których praca daje wymierne korzyści naszemu społeczeństwu.

MRiRW w sprawie ochrony rolniczej przestrzeni produkcyjnej

Zasady te są aktualizowane na bieżąco i dostosowywane do zmieniających się warunków i rozwoju technologicznego. Dodatkowo, na mocy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku, Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) - jako centralny organ administracji rządowej, podległy ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi - prowadzi działalność na rzecz zapobiegania wypadkom przy pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych, polegającą na badaniu przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz upowszechnianiu wśród rolników wiedzy o zagrożeniach związanych z pracą w gospodarstwie rolnym i zasad bezpiecznego wykonywania tej pracy. KRUS, w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw: zdrowia, zabezpieczenia społecznego i rozwoju wsi określił w 1995 r. Zasady ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym, będące zaleceniami dotyczącymi wyposażenia gospodarstwa, zabezpieczenia osób w nim pracujących oraz sposobu wykonywania czynności związanych z działalnością rolniczą, które zostały uaktualnione w 2008 r. i dostosowane do obowiązujących w krajach Unii Europejskiej unormowań prawnych i dobrych praktyk rolniczych. Upowszechnianie tych zasad jest głównym celem działań prewencyjnych realizowanych przez jednostki terenowe KRUS. Działania obejmują upowszechnianie wiedzy o tych zagrożeniach i znajomości zasad bhp wśród dorosłych i dzieci, analizowaniu przyczyn i okoliczności powstawania wypadków przy pracy rolniczej i chorób zawodowych, prowadzeniu szkoleń na temat znajomości zagrożeń i zasad bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym, podejmowaniu starań o właściwą produkcję i dystrybucję bezpiecznych technicznych środków produkcji dla rolników, ubrań roboczych i ochronnych. Wykonywanie prac przez rolników zgodnie z tymi przepisami może również stanowić element zapobiegawczy występowania konfliktów na terenach wiejskich.
 
Jednocześnie należy wskazać, że podstawowy przepis regulujący stosunki sąsiedzkie to arl. 144 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459 ze zm.) (dalej jako: Kc). Przepis art. 144 Kc stanowi, że: Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych (immisja). Pewnych immisji nie da się jednak uniknąć, dlatego też nie wszystkie działania właściciela sąsiedniej działki są zabronione. Dozwolone będą te, które nie przekraczają przeciętnej miary w korzystaniu z nieruchomości. Decydowało będzie tu społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości i stosunki miejscowe, tj. jakie jest przeznaczenie nieruchomości i jakie jest jej otoczenie (miejskie czy wiejskie). Jak już wcześniej nadmieniono podstawową funkcją obszarów wiejskich jest produkcja żywności. Tak więc przy określaniu działań ponad przeciętną miarę należy wziąć pod uwagę charakter tych terenów. I tak hodowla trzody chlewnej na terenach miejskich i wynikająca z niej uciążliwość dla nieruchomości sąsiednich będzie z reguły przekraczać przeciętną miarę, a taka sama hodowla w warunkach wiejskich zazwyczaj miary tej nie przekracza. Inne jest bowiem społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości w mieście, a inne na wsi. O tym, jakie jest przeznaczenie terenów, dowiemy się z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a gdy ich nie ma - z decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu.
 
Podkreślenia wymaga, że do kompetencji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie należą przepisy regulujące proces budowlany, w tym zagadnienia dotyczące budowy budynków. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi jedynie na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane, w drodze rozporządzenia określa warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie, a następnie je realizuje w zakresie określonym w art. 9 ustawy (wydawanie zgody na odstępstwa od tych warunków). Wydane na tej podstawie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. z 2014 r., poz. 81) nie odnosi się bezpośrednio do inwestycji w zakresie budowy budynków inwentarskich. Przepisy rozporządzenia stosuje się natomiast przy projektowaniu, budowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budowli rolniczych lub ich części, a także związanych z nimi urządzeń budowlanych. Za budowle rolnicze w myśl rozporządzenia rozumie się budowle dla potrzeb rolnictwa i przechowalnictwa produktów rolnych, w szczególności takie jak: zamknięte zbiorniki na płynne odchody zwierzęce, płyty do składowania obornika, silosy na kiszonki, silosy na zboże i pasze, komory fermentacyjne i zbiorniki biogazu rolniczego. Rozporządzanie reguluje m.in. sposób rozmieszczenia poszczególnych budowli rolniczych w szczególności: zbiorników na płynne odchody zwierzęce, płyt do składowania obornika, silosów na kiszonki, silosów na zboża i pasze, komór fermentacyjnych, zbiorników biogazu, poprzez zachowanie odpowiednich odległości przy ich lokalizowaniu m.in. w zakresie zachowania odległości od budynków i budowli. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że określone w rozporządzeniu odległości są optymalne i obecnie nie planuje się zmian w tym zakresie.
 
Odnośnie natomiast kwestii wywozu nawozów naturalnych warto zaznaczyć, że obecnie procedowany jest projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przyjęcia "Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczaniu” tzw. program azotanowy, wydawany na podstawie art. 106 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1566, z późn. zm.), który będzie zawierać szczegółowe wymagania w zakresie stosowania i przechowywania nawozów naturalnych. Ponadto ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2017 r. poz. 668 i 1566 oraz z 2018 r. poz. 650) wprowadza zasady zapobiegania zagrożeniom zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska, które mogą powstać w wyniku przewozu, przechowywania i stosowania nawozów oraz środków wspomagających uprawę roślin. Wywóz nawozów naturalnych zgodnie z ustalonymi w ww. przepisach zasadami jest dozwolony.
 
Reasumując, obecnie obowiązuje szereg regulacji określających zasady pracy w gospodarstwie rolnym, a występujące konflikty na obszarach wiejskich w dużej mierze zależą od przestrzegania przepisów oraz od wzajemnego poszanowania przez samych rolników, mieszkańców wsi i władze lokalne. Trudnym wydaje się wprowadzenie jednolitych i jednoznacznych przepisów chroniących obszary produkcji rolnej. W mojej ocenie istotnym elementem poprawiającym warunki funkcjonowania różnych grup społecznych na terenach wiejskich będzie dalsze kontynuowanie działań informacyjnych skierowanych do wszystkich mieszkańców wsi, nie tylko rolników. Ponadto w ramach prac prowadzonych przez Ministra Inwestycji i Rozwoju, jako Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi będę nadal postulował o kompleksowe uregulowanie kwestii związanych z planowaniem przestrzennym na obszarach wiejskich, np. poprzez wykorzystanie nowego instrumentu jakim jest plan urządzeniowo-rolny. W mojej ocenie objęcie takim planem terenu całej gminy oraz jasne zdefiniowane możliwych do prowadzenia działalności ze wskazaniem ich możliwych lokalizacji, powinno przyczynić się do wprowadzenia ładu przestrzennego na obszarach wiejskich i ograniczenia niekorzystnych zjawisk, na które wskazuje Pan Prezes w swoim piśmie


Tagi:
źródło: