Wyszukaj termin związany z rolnictwem


Wiatr

Dodano: 2011-03-01

Wiatr – poziomy lub prawie poziomy ruch powietrza względem powierzchni ziemi. Wiatr wywołany jest przez różnicę ciśnień oraz różnice w ukształtowaniu powierzchni. Termin wiatr jest używany w meteorologii prawie wyłącznie na określenie horyzontalnej składowej wiatru. Istnieje jednak składowa pionowa wiatru i wtedy jest tak nazywana.


Wiatr może wiać z obszarów wyższego ciśnienia do obszarów niższego ciśnienia, ale w średnich szerokościach geograficznych, ze względu na siłę Coriolisa, wiatr wieje zazwyczaj równolegle do linii takiego samego ciśnienia (wiatr geostroficzny). Wiatr jest jednym ze składników pogody, w tym celu podaje się prędkość wiatru (w m/s lub km/h) i kierunek, z którego wieje. Należy zachować uwagę przy używaniu terminologii kierunku wiatru: meteorolodzy pod nazwą wiatry zachodnie rozumieją wiatr wiejący z zachodu, podczas gdy "zachodni prąd oceaniczny" to prąd płynący na zachód (czyli różnica o 180 stopni w definicji kierunku).

Rodzaje wiatrów

  • Stałe – nie zmieniające swego kierunku w ciągu całego roku.

    • pasaty

    • antypasaty

  • Sezonowe (okresowe) – wiatry zmieniające kierunek w cyklu rocznym lub dobowym.

    • monsun

  • Zmienne (lokalne) – zmieniające kierunek zależnie od lokalnych układów ośrodków barycznych.

    • monsun

    • bryza

    • fen

    • wiatr dolinny

    • wiatr górski

  • Pustynne

    • harmattan

    • samum

Symbole prędkości wiatru na mapie synoptycznej

Symbol

Obserwowana prędkość wiatru

Zaznaczone jako

0-2 węzły

0 węzłów

3-7 węzłów

5 węzłów

8-12 węzłów

10 węzłów

13-17 węzłów

15 węzłów

18-22 węzły

20 węzłów

23-27 węzłów

25 węzłów

28-32 węzły

30 węzłów

33-37 węzłów

35 węzłów

38-42 węzły

40 węzłów

43-47 węzłów

45 węzłów

48-52 węzły

50 węzłów

53-57 węzłów

55 węzłów

58-62 węzły

60 węzłów

63-67 węzłów

65 węzłów

98-102 węzły

100 węzłów

102-107 węzłów

105 węzłów

Uwaga: końcówka tych symboli pokazuje na kierunek, z którego wieje wiatr

Zastosowania

Wiatr może być wykorzystywany do produkcji energii za pomocą turbin wiatrowych, oraz do napędzania statków żaglowych.

Pomiary wiatru

Do pomiarów wiatru służy anemometr (wiatromierz) . Wiatr można też mierzyć za pomocą technik satelitarnych (teledetekcji) za pomocą skaterometrów wykorzystujących zjawisko fal kapilarnych na wodzie (refleks słońca), za pomocą teledetekcyjnych metod akustycznych sodar, za pomocą obserwacji poruszających się chmur, za pomocą radaru, za pomocą sond meteorologicznych, i innych technik.

Lokalne wiatry nazwane

Ze względu na zmiany temperatury, jakie przynosi ze sobą wiatr, wyróżnia się wiatry ciepłe i zimne. Lokalne wiatry związane są ze zjawiskiem bryzy morskiej, wiatrów górsko-dolinnych, wiatrów katabatycznych i innych typów.

  • wiatry typu bora (belat, helm, mistral, bora, yugo, tramontana, blizzard, barber, lewanter, nortes)

  • wiatry typu fenowego (austrul, autan, bohorok, wiatr halny, fen, chinook, sirocco, samum, harmattan, etezje, reshabar)

Przykładami lokalnych wiatrów są

  • afganiec – wiejący latem, gorący i suchy wiatr pustynny, wiejący w Tadżykistanie

  • austrul – w Rumunii wiatr wiejący z Karpat

  • autan – ciepły wiatr typu fenowego wiejący w kierunku południowo-wschodnim w południowo-zachodniej Francji

  • baguio – cyklon tropikalny na Filipinach

  • belat – zimny, zapylony wiatr typu bora, wiejący z północy, na południowym wybrzeżu Arabii

  • bohorok – suchy, wiejący z zachodu wiatr typu fenowego, wiejący na Sumatrze

  • breva – gorący, dolinny wiatr wiejący przeważnie latem znad jezior Włoskich ku górnym partiom Alp

  • brickfielder – gorący, wiejący z wnętrza lądu, z północy wiatr, występujący w Australii Południowej

  • bryza – bryza lądowa: wiatr górski, wiatr dolinny

  • buran – silny i porywisty wiatr północno-wschodni i północny wiejący zimą na obszarze środkowej i południowej Syberii, połączony ze śnieżycą

  • burster – chłodny wiatr z oceanu w Australii i Nowej Zelandii

  • chinook – wiatr w Górach Skalistych w Ameryce Północnej

  • cordonazo – huraganowy wiatr, wiejący z południa. Występuje u zachodnich wybrzeży Meksyku równocześnie z huraganami na wschodzie kraju

  • doctor – wiatr od morza, przynoszący podczas upałów ulgę w tropikach, oraz na anktartydzie.

  • etezje (meltemi) – katabatyczny wiatr we wschodniej Grecji na Morzu Egejskim

  • gregale – silny, gwałtowny wiatr wiejący z północnego wschodu na Malcie

  • halny – wiatr w górach południowej Polski

  • harmattan – Sudan

  • helm – wschodni wiatr typu bora, wiejący w północno-zachodniej części Anglii, opadający z Penninów na wybrzeża Morza Irlandzkiego

  • jauk – suchy, ciepły wiatr typu fenowego. Wieje z północy na południu Alp

  • karif – suchy, monsunowy wiatr wiejący z południowego zachodu, występujący w Somalii, mający charakter lądowy

  • leste – pasat, Wyspy Kanaryjskie

  • lewanter

  • leveche – lokalna nazwa wiatru sirocco, używana w południowo-wschodniej części Hiszpanii

  • marin – silny, ciepły, wilgotny wiatr północno-wschodni, wiejący w Zatoce Lwiej

  • morka – wiatr od morza, połączony z drobnym deszczem

  • mistral – wieje wzdłuż doliny Rodanu na wybrzeże Zatoki Liońskiej na Morzu Śródziemnym

  • nortes – zimny, wiejący z północy wiatr typu bora, występujący w zachodnim Meksyku

  • pampero – Argentyna, Brazylia

  • papagayo – Zatoka Meksykańska

  • Patagon – nazwa bardzo zimnych podmuchów zachodniego wiatru, wiejącego w południowej części Chile i przynoszącego obfite opady, głównie śniegu, na zachodnim skłonie Andów Patagońskich

  • ponente – silny, wilgotny wiatr wiejący zimą z zachodu na Morzu Śródziemnym

  • purga – gwałtowny wicher północno-wschodni występujący na Syberii, połączony z zamiecią śnieżną; nazwa pochodzi od fińskiego słowa purku oznaczającego wicher, zadymkę

  • reshabar – suchy, spadający wiatr typu fenowego, wiejący z północnego wschodu, występujący w Kurdystanie

  • samum (chamsin, hamsin) – powodujący burze piaskowe pustynny wiatr w Egipcie

  • Santa Ana – suchy pustynny wiatr fenowy w południowej Kalifornii

  • seistan – lokalny występujący na pograniczu Iranu i Afganistanu, wiatr gwałtowny, suchy i gorący, wiejący z kierunku północnego tylko w ciepłej porze roku

  • sirocco – Morze Śródziemne

  • solano – ciepły, wilgotny wiatr wiejący ze wschodu, od Morza Śródziemnego, występujący w południowo-wschodniej części Hiszpanii

  • suchowiej – wiatr wiejący w europejskiej części Rosji, na stepach Ukrainy i w Kazachstanie

  • sudestada – letni, morski wiatr wiejący z południowego wschodu w Argentynie i Urugwaju

  • sumatra – Cieśnina Malakka

  • surazo – zimny, zimowy wiatr wiejący z południa występujący w południowej części Brazylii

  • szamal – Irak

  • temporales – podobny do monsunu letniego wiatr, wiejący z południowego zachodu, występujący w Ameryce Środkowej

  • terral – wiatr (bryza) wiejący ze wschodu w zachodniej części Ameryki Południowej

  • tivano – zimny wiejący z północy (od gór) wiatr, obejmujący zasięgiem jeziora na północy Włoch

  • tramontana (tramontane) – wiatr w południowej Francji wiejący wzdłuż Pirenejów; podobny do mistralu

  • vendavales – zimowy, szkwałowy wiatr, wiejący z południowego zachodu w Hiszpanii

  • wardawak – zimny wiatr typu mistral, wiejący z północy w dolinie Wardaru, w Macedonii

  • zonda – Andy


Źródło Wikipedia


Tagi powiązane z tym hasłem:
encyklopedia rolnicza, powietrze, elektrownia wiatrowa, wiatr