Przejdź do litery

Zobacz aktualności

Zobacz produkty

Wyszukaj termin związany z rolnictwem

Koper ogrodowy

Dodano: 2011-02-09

Koper ogrodowy (Anethum graveolens L.) – gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych. Pochodzi prawdopodobnie z południowo-zachodniej Azji. Obecnie nie występuje już w stanie dzikim, jedynie w uprawie.

Morfologia

Pokrój
Roślina roczna, sinawozielona, silnie aromatyczna, wysokość do 1,2 m.

Łodyga
Kreskowana, dęta, naga, gałęzista.

Liście
3-4-krotnie pierzaste o nitkowatych odcinkach.

Kwiaty
Żółte w wieloszypułkowych baldachach, bez pokryw i pokrywek.

Zastosowanie

  • Roślina przyprawowa powszechnie uprawiana w Europie i Ameryce Pn. W Europie uprawiany był już w starożytności.

  • Roślina lecznicza:

    • Surowiec zielarski: cała roślina ze szczególnym uwzględnieniem liści i nasion. Wszystkie części rośliny zawierają olejek eteryczny, m.in. karwon, felandren, limonen. Roślina posiada również flawonoidy i kumaryny. Koper jest bardzo zasobny w sole mineralne (wapń, żelazo, fosfor, prowitaminę A, witaminę D, E, K, B1, B2, B6, B12, H, bardzo duże ilości witaminy C.

    • Działanie: napar z liści lub nasion działa lekko uspokajająco, wpływa korzystnie na proces trawienia i delikatnie obniża ciśnienie krwi. Jest stosowany jako lek przeciw kolce, trudnościom z trawieniem i spowodowaną tym bezsennością, wzdęciom, nieprzyjemnemu zapachowi z ust, brakowi pokarmu u matek karmiących piersią.

    • Zbiór i suszenie: liście zbiera się wiosną lub latem przed kwitnieniem, a nasiona latem, gdy już dojrzeją. Liści nie należy suszyć, gdyż tracą wtedy aromat, pokrojone można natomiast zamrozić.

  • Sztuka kulinarna: świeże liście dodaje się do sałatek, ziemniaków, jaj, zup i ryb. Pędy wraz z baldachami stanowią istotny składnik podczas kiszenia ogórków.

Uprawa

Wymaga słonecznych i osłoniętych od wiatrów stanowisk, gleby wilgotnej – nie znosi jednak stałego zawilgocenia. Nasiona wysiewamy wiosną wprost do gruntu i w miarę potrzeb możemy je dosiewać przez całe lato. Niektóre odmiany: 'Bouquet', 'Fernleaf', 'Mammoth', 'Vierling'.

Ciekawostki

  • Używali go Babilończycy i Syryjczycy. Rzymianie uważali go za skuteczny środek pobudzający dla gladiatorów. W Grecji był oznaką zamożności. W starożytnym Egipcie ceniony był za przynoszenie ulgi po ciężkiej pracy, natomiast Biblia wspomina o zastosowaniu kopru jako środka, którym płacono podatki.

  • Cieszył się wielkim powodzeniem już u starożytnych Egipcjan i to nie tylko jako przyprawa, ale także jako lek. W Polsce jego wielkim entuzjastą był Mikołaj Rej, który zalecał dodawanie kopru nawet do ćwikły.

  • Koper był używany także jako antidotum na czary.

Przypisy

  1. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-05-01].

  2. ↑ 2,0 2,1 Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].

Bibliografia

  1. Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0. 

  2. Teresa Wielgosz: Wielka księga ziół polskich. Poznań: Publicat S.A., 2008. ISBN 978-83-245-9538-9.

Źródło Wikipedia

Tagi powiązane z tym hasłem:
encyklopedia rolnicza, koper