Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Genetycznoe Modyfikowane Organizmy

Dodano: 2011-02-15

---

Organizmy zmodyfikowane genetycznie w skrócie GMO (ang. Genetically Modified Organisms) to organizmy, których geny zostały celowo zmienione przez człowieka.

Według art. 3 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych[1] GMO to organizm inny niż organizm człowieka, w którym materiał genetyczny został zmieniony w sposób nie zachodzący w warunkach naturalnych wskutek krzyżowania lub naturalnej rekombinacji.

Modyfikacje, jakim podlegają organizmy można podzielić na trzy grupy

• zmieniona zostaje aktywność genów naturalnie występujących w danym organizmie

• do organizmu wprowadzone zostają dodatkowe kopie jego własnych genów

• wprowadzany gen pochodzi z organizmu innego gatunku (organizmy transgeniczne)

Modyfikacje genetyczne budzące najwięcej kontrowersji to przeważnie wprowadzenie genów pochodzących z innych gatunków, które nadają modyfikowanemu organizmowi pożądaną cechę, nie występującą u niego naturalnie.

Główne zastosowania modyfikacji:

• zmodyfikowane mikroorganizmy są używane do produkcji pewnych substancji chemicznych, takich jak np. insulina

• modyfikowanie roślin pozwala dodać/wzmocnić cechy zwiększające opłacalność produkcji.

Modyfikacje genetyczne w biologii i medycynie

Organizmy transgeniczne mają szerokie zastosowania w badaniach współczesnej biologii i medycyny molekularnej, między innymi w badaniach nad rakiem, chorobami dziedzicznymi, chorobami zakaźnymi oraz w badaniach nad mechanizmami rozwoju (tzw. modele transgeniczne).

Przykłady organizmów transgenicznych w medycynie:

• Mysi model białaczki[2]

Modyfikacje genetyczne w rolnictwie

Modyfikacje roślin uprawnych polegają przede wszystkim na wprowadzeniu lub usunięciu z nich określonych genów. Modyfikacje mają przede wszystkim na celu:

• zwiększenie odporności na herbicydy i szkodniki,

• zwiększenie odporności na infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybowe,

• zwiększenie tolerancji na stres abiotyczny (głównie zmiany klimatyczne),

• przedłużenie trwałości owoców,

• poprawę składu kwasów tłuszczowych oraz aminokwasów białek,

• unormowanie stężenia fitoestrogenów,

• zwiększenie zawartości suchej masy,

• zmianę zawartości węglowodanów, karotenoidów i witamin,

• usunięcie składników antyżywieniowych – toksyn, związków utrudniających przyswajanie składników, związków które podczas obróbki kulinarnej ulegają reakcjom chemicznym wytwarzając toksyny, zwiększając np. zawartość nutraceutyków, czyli substancji niezbędnych dla zdrowia,

Na świecie najczęściej modyfikowanymi roślinami są: kukurydza, pomidory, soja zwyczajna, ziemniaki, bawełna, melony, tytoń. W Europie najczęściej modyfikuje się: kukurydzę, rzepak, buraki cukrowe, ziemniaki.

Kraje produkujące najwięcej GMO to w kolejności: USA, Argentyna, Kanada, Brazylia, Chiny, RPA,

Przykłady organizmów transgenicznych w rolnictwie:

• transgeniczne pomidory o przedłużonej trwałości

• transgeniczne rośliny tytoniu, odporne na herbicydy

• soja transgeniczna odporna na działanie glifosatu

Modyfikacje genetyczne zwierząt

Modyfikacje zwierząt mają na celu głównie uzyskanie zwierząt o pożądanych cechach w hodowli – szybciej rosnące świnie, ryby, zastosowaniu ich w produkcji białek, enzymów, innych substancji wykorzystanych w przemyśle farmaceutycznym (jako bioreaktory), uodpornieniu na choroby.

Modyfikacje zwierząt nie są tak popularne jak roślin, głównie ze względu na trudności w samym procesie modyfikacji, proces jest bardzo skomplikowany i trwa długo, koszty są bardzo duże. Zwierzęta modyfikowane genetycznie często chorują lub są bezpłodne.

Dostępność

W kwietniu 2010 włoski minister zdrowia oraz minister środowiska podpisali dekret zakazujący upraw kukurydzy MON 810 na terytorium swojego kraju. Konieczność przeprowadzenia oceny wpływu odmian gatunków na ludzi i środowisko popiera 75% Włochów[3].

W marcu 2010 Minister Rolnictwa Marek Sawicki sprzeciwił się sposobowi, w jaki Komisja Europejska przeprowadziła procedurę rejestracji modyfikowanego genetycznie ziemniaka. Państwa członkowskie UE nie wiedziały, że KE planuje wprowadzenie zmodyfikowanego ziemniaka do uprawy[4].

Polska

Według danych ISAAA w Polsce w 2008 r. trzy tys. hektarów było wykorzystywanych pod uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych[5] tj. trzykrotnie wiecej niż rok wczesniej[6]. W Polsce dozwolone jest również stosowanie do karmienia zwierząt hodowlanych pasz zawierających organizmy modyfikowane genetycznie[7]. W samej Unii Europejskiej od ok. 12 lat jest dopuszczona do uprawy, przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), odmiana kukurydzy zmodyfikowanej MON 810[8].

Przypisy

1. ↑ Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych. Dz. U. z 2001 r. Nr 76, poz. 811

2. ↑ opis mysiego modelu białaczki

3. ↑ Włochy zakazują upraw kukurydzy GMO. [dostęp 2010-04-29].

4. ↑ Komisja Europejska i ziemniak GMO. www.ekologia.pl. [dostęp 2010-04-29].

5. ↑ Artykuł "Jemy zmutowaną żywność"

6. ↑ Artykuł "Tusk genetycznie modyfikuje Polskę"

7. ↑ "Nie wiemy, co jemy", naszdziennik.pl, 4 marca 2009

8. ↑ "Zielone światło dla genów", rp.pl, 20 sierpnia 2009

Źródło Wikipedia

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
żywność, encyklopedia rolnicza, gmo, genetycznie modyfikowane organizmy