Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Powódź

Dodano: 2011-02-22

---

Powódź – przejściowe zjawisko hydrologiczne polegające na wezbraniu wód rzecznych lub morskich w ciekach wodnych, zbiornikach lub na morzu powodujące po przekroczeniu przez wodę stanu brzegowego zatopienie znacznych obszarów lądu - dolin rzecznych, terenów nadbrzeżnych lub depresyjnych, doprowadzające do wymiernych strat społecznych i materialnych.

Jest jedną z najbardziej groźnych i niszczycielskich w skutkach klęsk żywiołowych. Walka z nią jest stale aktualnym problemem ogólnoświatowym. Poważny wpływ na występowanie powodzi ma istniejący układ rzek oraz występująca w poszczególnych okresach roku sytuacja hydrologiczno-meteorologiczna.

Według (art. 9 ust.1 pkt 10 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne) - powódź to wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenia dla ludności lub mienia

Powodzie w Polsce ze względu na proces powstawania, wezbrania można podzielić na typy:

• opadowe – których przyczyną są silne opady naturalne czyli o dużym natężeniu lub rozlewne na dużym obszarze zlewnym.

• roztopowe – których przyczyną jest gwałtowne topnienie śniegu

• zimowe – których przyczyną jest nasilenie niektórych zjawisk lodowych

• sztormowe – których przyczyną są silne wiatry, sztormy występujące na zalewach i wybrzeżach

Przyczyny wystąpienia powodzi mogą więc być różne: intensywne opady deszczu, roztopy wiosenne, zatamowanie biegu rzeki przez zatory lodowe czy osuwiska, uszkodzenie obiektów hydrotechnicznych (np. przerwanie tamy), cofka, tsunami i in. Paradoksalnie, częstym i bardzo groźnym zjawiskiem na terenach suchych jest tzw. powódź błyskawiczna (z ang.: flash flood).

Wielkość powodzi określa się w 3-stopniowej skali:

• małe - o zasięgu lokalnym,

• średnie - o zasięgu regionalnym, nie mają wpływu na funkcjonowanie państwa,

• duże - o zasięgu krajowym, mają charakter klęski żywiołowej, zakłócają normalne funkcjonowanie państwa lub jego dużej części, istnieje wtedy konieczność pomocy międzynarodowej.

Historyczne powodzie w Polsce

• 2010 rok - sierpień, Bogatynia

• 2010 rok - maj/czerwiec
  

• 2009 rok - czerwiec, południowe powiaty województwa podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego, opolskiego oraz dolnośląskiego

• 2008 rok - lipiec, południowe powiaty województwa podkarpackiego i małopolskiego

• 2001 rok - lipiec/sierpień - dorzecze Wisły w południowej Polsce

• 1998 rok - powódź na Bystrzycy Dusznickiej; która dotknęła Duszniki-Zdrój, Szczytną, Polanicę, gminę Kłodzko,

• 1997 rok - tzw. powódź tysiąclecia

• 1982 rok - powódź roztopowa

• 1980 rok - podczas lata

• 1979 rok - marzec/kwiecień

• 1970 rok - dwa wielkie wezbrania - pierwsze roztopowe na północy kraju, drugie opadowe w lipcu

• 1962 rok - wezbranie opadowe w czerwcu objęło znaczny obszar kraju - od Nysy Łużyckiej, przez Wyżynę Małopolską, dopływy środkowej i dolnej Wisły, lokalnie wystąpiło też na dopływach Narwi.

• 1960 rok - wylały Odra i Wisła

• 1958 rok - czerwiec/lipiec

• 1934 rok - lipiec, dorzecze Wisły, woda zalała 1260 km2, zginęło 55 osób, także zostało zniszczonych 22 059 budynków, 167 km dróg, zerwanych 78 mostów, zostały też przerwane wały (zobacz: powódź w Polsce (1934))

• 1924 rok - powódź roztopowa

• 1903 rok - lipiec, dorzecze Odry

• 1888 rok - marzec/kwiecień - objęła cały prawie obszar północnej części kraju (Bug, Narew, dolna Warta, Pomorze).

• 1813 rok - sierpień, górna Wisła i Dunajec oraz środkowa i dolna Wisła. Wezbranie to miało największy zasięg terytorialny z notowanych do owego czasu i objęło także górną i środkową Odrę oraz tereny Niemiec, Czech i Węgier

• 1493 rok

• 1471 rok - katastrofalna powódź pod Krakowem

• 1468 rok - wylew Odry

• 1459 rok - wylew Odry

• 1456 rok - wylew Odry

• 1451 rok - długotrwała powódź

• 1310 rok - "...Drugiego dnia w Kłodzku zatopiło całe przedmieście, tak, że tam utonęło przeszło dwa tysiące ludzi."

• 1270 rok - wspomniana przez Jana Długosza: "Wisła, rzeka do takiej wzrosła wysokości, że całą przestrzeń między Górą Lasotą a kościołem Św. Stanisława na Skałce zalała, a rwistym prądem bardzo wiele ludzi i domów, bydła, trzody, koni i drobnego dobytku porwała [...]."

• 1253 rok - powódź opadowa

• 1235 rok - powódź roztopowa

• 1221 rok - powódź roztopowa

• 1118 rok - wiosna i lato, wspomniane przez Jana Długosza: "Te ciągłe ulewy i powodzie nie tylko w Polsce, ale i w okolicznych krajach wielkie poczyniły szkody, zatopiwszy całą niemal Ziemię, a stąd przeszkodziwszy zasiewom i zbiorom [...]. Wkrótce potem takie spadły ulewy i nawałnice, a z rzek tak gwałtownie powstały wylewy wód, że niektórzy lękać się zaczęli powtórnego potopu."

• 988 rok - pierwsza wzmianka, przekazana przez Jana Długosza: "Zdarzały się tego czasu liczne i długotrwałe wylewy, po których nastąpiło lato skwarne i dla wielu płodów przyrodzonych szkodliwe."

Źródło: R. Girgus i W. Strupczewski, 1965, Wyjątki ze źródeł historycznych o nadzwyczajnych zjawiskach hydrologiczno-meteorologicznych na ziemiach polskich w wiekach od X do XVI

Literatura

• N. Wójtowicz, Negatywne skutki regulacji Dolnej Wisły, "Notatki Płockie" , 1996, nr 2 (167), s. 44–45.

Źródło Wikipedia

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
powódź, woda, encyklopedia rolnicza, rolnictwo