Inforacja zbiorcza o wynikach kontroli planowej w zakresie znakowania wybranych artykułów rolno - spożywczych

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji JHARS na 2010 rok, w IV kwartale wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły kontrolę w zakresie prawidłowości znakowania wybranych artykułów rolno-spożywczych.

Inforacja zbiorcza o wynikach kontroli planowej w zakresie znakowania wybranych artykułów rolno - spożywczych

I. CEL KONTROLI

Celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości znakowania pieczywa, makaronu, przypraw, koncentratów spożywczych oraz jaj w zakresie zgodności z obowiązującymi aktami prawnymi oraz z deklaracją producenta. Dodatkowo podczas sprawdzenia prawidłowości znakowania makaronu z mąki z pszenicy durum pobrano próbki w kierunku wykrycia ewentualnego zafałszowania mąką z pszenicy zwyczajnej, a w makaronie jajecznym oznaczono tłuszcz pochodzący z jaj w celu wykrycia ewentualnego mniejszego dodatku jaj.


II. ZAKRES KONTROLI

Kontrolę przeprowadzono w 351 podmiotach gospodarczych (tj. 9,2 % zarejestrowanych w WIJHARS), w tym w:
  • 150 podmiotach zajmujących się produkcją wyrobów piekarskich,
  • 68 podmiotach zajmujących się produkcją makaronu,
  • 47 podmiotach zajmujących się produkcją lub paczkowaniem przypraw,
  • 22 podmiotach zajmujących się produkcją koncentratów spożywczych,
  • 64 podmiotach zajmujących się sortowaniem, znakowaniem i pakowaniem jaj.

Kontrolą objęto:

- w zakresie znakowania - 1 405 partii artykułów rolno-spożywczych, o łącznej wielkości 311,8 t oraz 32,7 hl i 5.368,2 tys. szt., w tym:

  • 476 partii wyrobów piekarskich, o łącznej wielkości 52,8 t i 0,1 tys. szt.,
  • 194 partie makaronu, o łącznej masie 112,6 t,
  • 201 partii przypraw, o łącznej masie 62,2 t,
  • 94 partie koncentratów spożywczych, o łącznej masie 84,2 t i objętości 32,7 hl,
  • 440 partii jaj o łącznej liczbie 5.368,1 tys. szt.,
- w zakresie parametrów fizykochemicznych - 52 partie makaronu, o łącznej masie 22,2 t.

III. WYNIKI KONTROLI

znakowanie

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 458 partii (32,6 % skontrolowanych wyrobów).

Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości:

w przypadku pieczywa:

wprowadzanie konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego poprzez:
  • stosowanie wyłącznie nazwy fantazyjnej produktu uniemożliwiającej konsumentowi rozpoznanie rodzaju pieczywa (ze względu na rodzaj użytej mąki);
  • błędne określenie w nazwie rodzaju chleba, np. podano „chleb żytni", natomiast z proporcji użytych mąk (pszennej i żytniej) wynikało, iż jest to chleb mieszany;
  • podanie nieprawidłowych informacji dotyczących składu środka spożywczego, np. nie podanie wykazu składników w kolejności malejącej; brak podania składu zastosowanych składników złożonych (np. mieszanek piekarskich), wyszczególnienie w składzie pieczywa składników, których nie zastosowano (np. „zakwas piekarski"), pominięcie w składzie zastosowanych surowców (np. drożdży, soli);
  • brak informacji o użytym składniku alergennym lub podanie niepełnej nazwy zastosowanego składnika alergennego, np. w wykazie podano „mąka" bez wskazania rodzaju zboża, z którego pochodzi, tj. „mąka pszenna";
  • brak podania procentowej zawartości składnika wymienionego w nazwie pieczywa, np. słonecznika w chlebie słonecznikowym;

w przypadku makaronu:

  • wprowadzanie konsumenta w błąd co do sposobu produkcji poprzez umieszczenie na opakowaniu makaronu informacji sugerujących domowe, tradycyjne warunki wytwarzania, np. „domowa ...", „tradycyjny domowy smak", podczas gdy makarony te produkowano przy wykorzystaniu przemysłowych metod produkcji, np. z wykorzystaniem przetworzonych produktów jajecznych (np. masy jajowej pasteryzowanej, proszku jajecznego);
  • umieszczenie na opakowaniu nieprawdziwych informacji dotyczących zawartości jaj w makaronie, np. deklarowano makaron jako dwujajeczny, podczas gdy z wyliczenia otrzymano wynik wskazujący na dodatek jednego jaja;
  • umieszczenie informacji o posiadanym systemie HACCP, sugerujących specjalne właściwości produktu i wskazujących, iż inne makarony, na opakowaniach których nie podano tej informacji są produkowane niezgodnie z zasadami HACCP, podczas gdy system ten jest obowiązkowy w każdym zakładzie produkującym żywność; umieszczenie na opakowaniu makaronu bez dodatku jaj zdjęcia kury i jaj, sugerującego użycie jaj, których producent faktycznie nie stosował;

w przypadku przypraw:

  • wydłużenie terminu przydatności do spożycia, np. o 30 dni, bez przedstawienia badań przechowalniczych;
  • brak podania procentowej zawartości składnika występującego w nazwie lub podkreślonego w grafice środka spożywczego, np. papryki i pomidorów;
  • podanie nieprawidłowych informacji dotyczących składu środka spożywczego, np. brak lub błędne podanie nazwy lub numeru oraz zasadniczej funkcji technologicznej stosowanej dozwolonej substancji dodatkowej, brak podania składu (w przypadku mieszanki przyprawowej), nie poprzedzenie wykazu składników określeniem: „w różnych proporcjach";

w przypadku koncentratów spożywczych:

  • nie podanie w nazwie produktu wyrażenia „o smaku" w przypadku zastosowania jedynie aromatu, np. umieszczono w oznakowaniu nazwę „Galaretka brzoskwiniowa" zamiast „Galaretka o smaku brzoskwiniowym";
  • brak wykazu składników zastosowanych w procesie produkcji lub nie podanie w składzie wszystkich składników, w tym również składnika podstawowego, np. boczku w „Żurku z boczkiem";
  • nieczytelne oznakowanie warunków przechowywania oraz sposobu przygotowania;

w przypadku jaj (w opakowaniach jednostkowych):

  • nieprawidłowe oznakowanie informacją dotyczącą klasy wagowej jaj, np. na opakowaniu umieszczono informację o klasie wagowej „L", podczas gdy 95 % jaj miało masę kwalifikującą je do niższej klasy wagowej lub określenie klasy wagowej jako „m" zamiast „M" lub jako „M" zamiast „L";
  • brak objaśnienia znaczenia umieszczonych na opakowaniu (obok siebie) numerów i kodów, np. kodu producenta, numeru zakładu pakowania jaj, daty minimalnej trwałości;
  • wydłużenie daty minimalnej trwałości jaj od 2 do 18 dni, w odniesieniu do terminu 28 dni wynikającego z rozporządzenia Komisji (WE) 589/2008;
  • umieszczenie na opakowaniu szaty graficznej wprowadzającej konsumenta w błąd co do metody chowu kur, z której pochodziły jaja, np. rysunek przedstawiający kury swobodnie poruszające się na tle zabudowy gospodarskiej, co sugerowało chów wolnowybiegowy,a jaja pochodziły z chowu klatkowego.

parametry fizykochemiczne (makaron)

Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych stwierdzono w przypadku 15 partii makaronu (28,8 % skontrolowanych partii). Dotyczyły one zaniżonej liczby jaj(do 1,5 jaja na 1 kg mąki w makaronie 3 jajecznym) oraz zaniżonej zawartości tłuszczu pochodzącego z jaj - 13 partii makaronu jajecznego (do 0,6 p.p. tłuszczu w makaronie 2 jajecznym; do 1,0 p.p. tłuszczu w makaronie 4 jajecznym). Zaniżona, w odniesieniu do deklaracji producenta, zawartość tłuszczu w makaronie jajecznym może świadczyć o zastosowaniu niewystarczającej liczby jaj lub produktu jajecznego (np. jaj w proszku, masy jajowej pasteryzowanej).

Dodatkowo w 2 partiach makaronu bez dodatku jaj, z mąki z pszenicy durum stwierdzono zawyżoną wilgotność do 1,37 p.p.

Nie stwierdzono zafałszowania makaronu pochodzącego wyłącznie z mąki z pszenicy durum, mąką z pszenicy zwyczajnej.

IV. SANKCJE

W związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami wojewódzcy inspektorzy IJHARS zastosowali następujące sankcje:

wydali ogółem 169 decyzji administracyjnych, w tym:

113 decyzji administracyjnych na podstawie art. 29 ustawy o ijhars, w tym:

- 93 decyzje nakazujące poddanie artykułów rolno-spożywczych zabiegom prawidłowego znakowania,

- 20 decyzji zakazujących wprowadzenia do obrotu artykułów o niewłaściwej jakości handlowej,

- 53 decyzje w celu wymierzenia kar pieniężnych, w łącznej wysokości 41 342 zł, w tym:

- 39 decyzji w łącznej wysokości 25 794 zł, za wprowadzanie do obrotu artykułów o niewłaściwej jakości handlowej,

- 13 decyzji w łącznej wysokości 15 248 zł, za wprowadzanie do obrotu artykułów zafałszowanych,

- 1 decyzję w wysokości 300 zł, z tytułu nie usunięcia w oznakowaniu pieczywa nieprawidłowości stwierdzonych podczas wcześniejszych kontroli,
- 3 decyzje określające rodzaj i stopień wad makaronu,

- na osoby odpowiedzialne nałożono 78 mandatów karnych, w łącznej wysokości 17 000 zł, w tym 53 w łącznej wysokości 10 750 zł, za brak zgłoszenia podjęcia działalności gospodarczej do właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora JHARS,

- przekazano 152 zalecenia pokontrolne.

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Wyniki przeprowadzonej kontroli wskazują, że niezgodności w zakresie znakowania,w odniesieniu do poszczególnych asortymentów objętych niniejszą kontrolą, kształtują się na poziomie 12,5 % ÷ 51,0 % partii. Największy odsetek nieprawidłowości stwierdzono w przypadku makaronu (51,0 %), natomiast najniższy w przypadku jaj spożywczych (12,5 %). Poziom nieprawidłowości dotyczących znakowania pieczywa, przypraw oraz koncentratów spożywczych wynosi odpowiednio 48,4 % , 28,4 % i 17,0 % .

Porównując wyniki kontroli znakowania pieczywa i makaronów z wynikami kontroli z roku 2009, można stwierdzić, iż procent partii:

- pieczywa nieprawidłowo oznakowanych wzrósł o 1,8 p.p. (z 46,6 % w 2009 roku do 48,4 % w 2010 roku),

- makaronu nieprawidłowo oznakowanych wzrósł o 3,9 p.p. (z 47,1 % w 2009 roku do 51,0 % w 2010 roku).

W pozostałych grupach skontrolowanych produktów (koncentratów spożywczych, przypraw i mieszanek przyprawowych oraz jaj spożywczych) można zauważyć tendencję spadkową liczby nieprawidłowo oznakowanych partii, w odniesieniu do wyników kontroli z lat 2008-2009. Procent partii produktów nieprawidłowo oznakowanych zmalał w przypadku:

- koncentratów spożywczych o 24,0 p.p. (z 41,0 % z 2008 roku do 17,0 % w 2010 roku),

- przypraw i mieszanek przyprawowych o 5,4 p.p. (z 33,8 % w 2008 roku do 28,4 % w 2010 roku),

- jaj spożywczych o 6,7 p.p. (z 19,2 % w 2009 roku do 12,5 % w 2010 roku).

Źródło: http://www.ijhar-s.gov.pl/


Tagi: