W sprawie dzierżaw grutnów rolnych przez młodych rolników

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 2243), Skarb Państwa powierzył KOWR wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do mienia, o którym mowa w art. 1 i 2 tej ustawy.

W sprawie dzierżaw grutnów rolnych przez młodych rolników
Zgodnie zaś z art. 5 ust. 2 ww. ustawy, KOWR, obejmując we władanie powierzone składniki mienia Skarbu Państwa, wykonuje we własnym imieniu prawa i obowiązki z nimi związane w stosunku do osób trzecich, jak również we własnym imieniu wykonuje związane z tymi składnikami obowiązki publicznoprawne. Podmiotem uprawnionym do reprezentowania Skarbu Państwa w zakresie mienia wchodzącego w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (zwanego dalej „ZWRSP”), jest zatem KOWR. To KOWR decyduje czy przeznaczyć do rozdysponowania daną nieruchomość, a jeżeli tak, to w jakiej formie (np. w drodze jej sprzedaży, dzierżawy, czy też nieodpłatnego przekazania).

Wydzierżawianie nieruchomości ZWRSP następuje w drodze przetargów, przede wszystkim ograniczonych wyłącznie do rolników indywidualnych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1655, z późn. zm.), zamierzających powiększyć swoje gospodarstwa rodzinne, jeżeli mają oni miejsce zamieszkania w gminie, w której położona jest nieruchomość wystawiana do przetargu lub w gminie graniczącej z tą gminą. W obecnym stanie prawnym, na mocy art. 29 ust. 3bb pkt 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa w przetargach ograniczonych oprócz rolników indywidualnych mogą uczestniczyć również osoby, które nie spełniają wymogu dotyczącego 5-letniego okresu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, określonego w przepisach o kształtowaniu ustroju rolnego, w przypadku gdy osoba ta:

a) w dniu ogłoszenia wykazu, o którym mowa w art. 28 ust. 1 ustawy z 19 października 1991 r., na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej KOWR ma nie więcej niż 40 lat lub

b) realizuje warunki określone w decyzji o przyznaniu pomocy, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2021 r. poz. 182).

Z pewnością jest to wyraźna preferencja ustawodawcy, skierowana właśnie do „młodych rolników”, gdyż jest to wymóg, który jest najtrudniejszy do spełnienia przez młodych rolników. Możliwość spełnienia pozostałych warunków wymaganych dla rolnika indywidualnego nie jest w zasadzie uzależniona od wieku rolnika. Należy również pamiętać, że zgodnie z art. 29 ust. 3b pkt 2 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, KOWR może zastrzec, że w przetargu na dzierżawę nieruchomości ZWRSP mogą uczestniczyć osoby posiadające kwalifikacje rolnicze określone w przepisach o kształtowaniu ustroju rolnego, zamierzające utworzyć gospodarstwo rodzinne w rozumieniu tych przepisów.

KOWR przygotowując nieruchomość rolną do wydzierżawienia i dokonując przeglądu gruntów i obiektów budowlanych bierze pod uwagę przede wszystkim utworzenie takich jednostek gospodarczych, których wielkość, rozłóg oraz stan obiektów budowlanych, umożliwią dzierżawcy prowadzenie racjonalnej działalności gospodarczej albo będą przeznaczone na powiększenie gospodarstw rodzinnych. Konfigurując przedmiot przetargu KOWR dąży do tego, aby nieruchomość rolna przeznaczona do wydzierżawienia w drodze przetargu ograniczonego do rolników indywidualnych, stanowiła zwarty rozłóg. Zatem, przygotowanie nieruchomości do dzierżawy odbywa się na podstawie stosownej dokumentacji geodezyjno-prawnej i ustaleń z dokonanej lustracji nieruchomości. Sprawdzeniu podlega zgodność danych w ewidencji gruntów i budynków ze stanem faktycznym znajdującym się na gruncie, w tym m.in. w zakresie wykorzystania użytków i nieużytków, a w uzasadnionych sytuacjach ustaleniu podlega przebieg granic działek. Co do zasady, dzierżawę części działek ewidencyjnych traktuje się jako sytuację wyjątkową i rozwiązanie tymczasowe do czasu przeprowadzenia faktycznego podziału przez uprawnione osoby i może dotyczyć to umów krótkoterminowych do dwóch lat zawieranych na czas przygotowania nieruchomości do docelowego rozdysponowania.

Umowy dzierżawy zawierane są na czas oznaczony. Długość okresu dzierżawy zależy od charakteru i przeznaczenia nieruchomości (tj. czy jest to nieruchomość rolna zabudowana, niezabudowana, pod budowę i eksploatację elektrowni wiatrowych, wydobycie kruszyw itp.), oraz od możliwości udziału dzierżawcy w programach finansowanych albo współfinansowanych ze środków pomocowych. Okres dzierżawy nieruchomości rolnych, co do zasady, powinien wynosić 10 lat (do terminu tego należy doliczyć okres uwzględniający terminy agrotechniczne), chyba że z cech nieruchomości (tj. z położenia, kierunku zmian planistycznych, występowania złóż itp.), wynika potencjalnie nierolny jej charakter; w takim przypadku okres dzierżawy jest odpowiednio krótszy.

Nieruchomości położone w całości na obszarach przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne lub oznaczonych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jako tereny nierolne, w tym zgłoszone do Krajowego Zasobu Nieruchomości, lub znajdujące się w specjalnych strefach ekonomicznych, mogą być wydzierżawiane jedynie w drodze przetargów nieograniczonych licytacyjnych na okres nie dłuższy niż 3 lata, przy uwzględnieniu terminów agrotechnicznych. Nieruchomości o charakterze mieszanym, gdzie część powierzchni nieruchomości znajduje się w granicach administracyjnych miasta lub jest przeznaczona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy na cele nierolne (lub oznaczona w studium jako teren nierolny), w tym zgłoszone do Krajowego Zasobu Nieruchomości, lub też znajdują się w specjalnej strefie ekonomicznej, a pozostała jej część stanowiąca użytki rolne, zgodnie z zapisami planu (lub studium), jest przeznaczona do produkcji rolnej (lub nie jest objęta zapisami planu lub studium), a także przy założeniu że nie ma możliwości odrębnego zagospodarowania części nierolnej – można wydzierżawić w drodze przetargów ograniczonych m.in. do rolników indywidualnych, co do zasady, jedynie w drodze licytacji na okres nie dłuższy niż do 3 lat. Zatem, dzierżawa nieruchomości o charakterze mieszanym na okres do 3 lat, mając na uwadze wewnętrzne zasady i uregulowania stosowane przez KOWR w tym zakresie, z merytorycznego punktu widzenia jest uzasadniona. W przypadku rozwiązania kwestii przeznaczenia nieruchomości (tj. rolnego bądź nierolnego), m.in. możliwości odrębnego zagospodarowania części nierolnej, wydzierżawienie nieruchomości rolnej może nastąpić na okres dłuższy.

Czytaj dalej na następnej stronie...


Tagi:
źródło: