Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Żyto - odmiany

Dodano: 2011-02-07

---

Żyto - odmiany

Pełny tekst opracowania znajduje się w pliku do pobrania:

Odmiany żyta.pdf [159.12 kB] A. Michalak

W naszym kraju uprawa żyta ma na ogół ekstensywny charakter, czyli cechują ją dość niskie nakłady środków produkcji na jednostkę powierzchni. Ponadto, gatunek ten ma stosunkowo małe wymagania glebowe i wodne, a także odznacza się małą wrażliwością na przedplon. Powyższe cechy powodują, że żyto zajmuje nadal znacz­ny areał uprawy, pomimo zaznaczającej się od kilku lat tendencji spadkowej. W upra­wie dominuje forma ozima (powierzchnia uprawy ok. 1,5 mln ha), natomiast forma jara ma znaczenie marginalne.

W krajowym rejestrze znajdują się dwie odmiany żyta jarego i 32 ozimego, z któ­rych 20 to odmiany populacyjne; jedna – syntetyczna, dziesięć – odmiany mieszań­cowe oraz jedna populacyjna, przeznaczona do uprawy na zielonkę. Do krajowego rejestru w 2005 r. wpisano dwie odmiany żyta ozimego (Dańkowskie Diament, Daran) i jedną żyta jarego (Bojko). Syntetyczna odmiana Caroass powstaje w wyniku wzajem­nego przepylania pięciu linii. Przyjmuje się, że materiał siewny odmian syntetycznych powinien podlegać corocznej wymianie, tak jak w przypadku odmian mieszańcowych. W opracowaniu tabelarycznym zostały pominięte odmiany będące w krajowym reje­strze, ale niebadane w doświadczeniach PDO w roku 2004 (Adar, Arant, Dańkowskie Nowe, Esprit, Nawid, Wibro). Nie została również uwzględniona odmiana Pastar, gdyż od kilku lat w COBORU nie prowadzi się doświadczeń z żytem zielonkowym.

W Polsce większą popularnością cieszą się odmiany populacyjne, a spośród nich dominującą pozycję od wielu lat ma Dańkowskie Złote (zarejestrowane w roku 1968). Udział odmian mieszańcowych w kwalifikacji polowej plantacji nasiennych jest mały (ok. 12% w 2004 r.).

Odmiany mieszańcowe przewyższają plennością odmiany populacyjne, jednak są od nich bardziej podatne na choroby, głównie rdze (tab. 1). Dokonując wyboru odmia­ny do uprawy warto zwrócić uwagę nie tylko na cechy ilościowe, czyli plon ziarna, ale również na jego jakość.

Ziarno żyta wykorzystywane jest wielokierunkowo. Według szacunków aż połowa corocznych zbiorów przeznaczana jest na cele paszowe, mimo że dla większości grup zwierząt jest to pasza nienajlepsza. Ponadto ziarno wykorzystuje się do produkcji mąki i alkoholu. Ważnym składnikiem mąki żytniej jest skrobia. Jej właściwości i stan decy­dują o przydatności mąki do wypieku chleba. Podstawowym wskaźnikiem oceny mąki żytniej jest liczba opadania. Pewnych informacji dostarczają też lepkość maksymal­na kleiku skrobiowego i końcowa temperatura kleikowania. Wyższa wartość końcowej temperatury kleikowania jest cechą pożądaną.

Lepkość kleiku skrobiowego jest wy­raźnie zróżnicowana odmianowo; najwyższą wartość tej cechy ma Fernando, a także Amilo. Według wymagań stawianych przez przemysł młynarski pożądana jest liczba opadania surowca mieszcząca się w granicach 110-190 sek. Przedstawione w tabe­li 2 wyniki dotyczące tej cechy są średnią pochodzącą z dziesięciu ostatnich lat. Tylko w kilku latach (1996, 1997, 2000, 2001) ziarno większości odmian żyta ozimego speniała kryteria stawiane przez przemysł odnośnie liczby opadania. W pozostałych latach nawet najgorzej oceniane odmiany (o mniejszej odporności na porastanie) przekracza­ły graniczne wartości optimum. Ważną (z punktu widzenia właściwości przemiałowych) cechą jest także gęstość ziarna. Wszystkie z obecnie badanych odmian spełniają mini­malne wymagania przemysłu dla tej cechy (wartości powyżej 72 kg/hl).

mgr inż. Agnieszka Michalak

COBORU Słupia Wielka

Pełny tekst opracowania zawiera 3 tabele:

Tabela 1. Odmiany żyta ozimego. Ważniejsze cechy rolnicze (wg COBORU)

Tabela 2. Ważniejsze wskaźniki technologiczne (wg COBORU)

Tabela 3. Odmiany żyta jarego. Ważniejsze cechy rolnicze i wskaźniki technologiczne (wg COBORU)

Pełny tekst opracowania znajduje się w pliku do pobrania:
Odmiany żyta.pdf [159.12 kB] A. Michalak

Źródło http://www.ihar.edu.pl/

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
żyto, zboże