Bezpieczeństwo żywności ważnym tematem Partnerstwa Wschodniego

Konferencja pt. ”Zbliżanie przepisów państw objętych inicjatywą Partnerstwa Wschodniego z prawem UE w zakresie kwestii weterynaryjnych, fitosanitarnych oraz bezpieczeństwa i jakości żywności” zorganizowana została 27 – 28 października w Krakowie przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ramach polskiej prezydencji.

Główne tematy zostały szczegółowo omówione podczas czterech paneli dyskusyjnych.

Na panelu dotyczącym zdrowia zwierząt omówiono znaczenie, jakie odgrywają w tym względzie podawane zwierzętom pasze. Przedstawiono system zwalczania chorób zakaźnych i system ich kontroli, jak również system identyfikacji zwierząt. Ważnym tematem tego panelu były doświadczenia Polski w zakresie realizacji projektów wsparcia unijnego w dziedzinie weterynarii. Uczestniczący w panelu przedstawiciele państw Partnerstwa Wschodniego zainteresowani byli szczególnie wsparciem z zakresu wprowadzania systemu identyfikacji oraz pomocą w opracowywaniu zasad zwalczania chorób zakaźnych.

Bezpieczeństwo żywności było tematem kolejnego spotkania panelowego, podczas którego zaprezentowano, funkcjonujący w Polsce, system bezpieczeństwa żywności. Jego celem jest zapewnienie przestrzegania obowiązujących przepisów unijnych i krajowych dotyczących tego obszaru. Skupiono się także na tematyce weterynaryjnej kontroli granicznej prowadzonej na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej. Przedstawiony został model organizacji urzędowych kontroli żywności przyjęty w Gruzji oraz etapy jego dostosowywania do standardów unijnych. Omówiono rolę analizy zagrożeń oraz ryzyka w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności w szerokim ujęciu prawa UE oraz standardów opracowywanych w ramach Kodeksu Żywnościowego. Dyskutowano również o problemach dotyczących monitorowania substancji niedozwolonych oraz o różnych systemach laboratoriów diagnostycznych. Stwierdzono, że w ramach dostosowania przepisów do standardów UE należy stworzyć szczelny system kontroli oraz system egzekwowania przepisów prawa żywnościowego, który będzie efektywny, proporcjonalny i odstraszający. Taki system powinien być spójny i skonsolidowany. Powinien on obejmować ustanowienie odpowiednio wyposażonych i zatwierdzonych przez KE posterunków kontroli granicznej. Dyskutanci podkreślali rolę dotychczasowych szkoleń z zakresu urzędowej kontroli żywności. Podczas panelu podano także informację o organizacji w Gruzji najbliższego posiedzenia Komitetu Koordynacyjnego ds. Europy Komisji Kodeksu Żywnościowego, któremu latach 2009-2013przewodniczy Polska.

Kolejny panel poświęcony był jakość żywności. Przedstawiono na nim system prawodawstwa Unii Europejskiej i Polski w zakresie ogólnego oznakowania środków spożywczych oraz system nadzoru, kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym. Omówiono korzyści wprowadzenia systemu ochrony i rejestracji oraz systemu nadzoru, kontroli i certyfikacji produktów uczestniczących w systemie Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych oraz Gwarantowanych Tradycyjnych.

Dyskutanci podkreślali rolę promocji i jej znaczenie dla sektora żywności chronionej, a także korzyści jakie można uzyskać przy zrzeszaniu się w grupy producenckie. Podkreślano, że systemy certyfikacji mają sens, jedynie wtedy, gdy konsumenci mają do niego zaufanie, dlatego tak ważna jest kontrola jego funkcjonowania. Podkreślano potrzebę pomocy Unii Europejskiej w ich wprowadzaniu.

Stwierdzono, że wspólnotowa polityka jakości jest już obecna w państwach Partnerstwa Wschodniego. W krajach tych zostały już np. zidentyfikowane produkty, które spełniają wymagania oznaczeń chronionych.

Prezentacje panelu dotyczącego zdrowia roślin koncentrowały się na przedstawieniu najważniejszych unijnych aktów prawnych z tego zakresu. Polscy prelegenci zaprezentowali doświadczenia związane z wdrażaniem poszczególnych obszarów prawnych w szczególności prezentując wnioski z prac prowadzonych przed i po przystąpieniu w 2004 r. do UE. Omówione zostały rozwiązania organizacyjne i instytucjonalne jednostek uczestniczących w realizacji wymogów UE w odniesieniu do rejestracji środków ochrony roślin, kontroli ich stosowania oraz obrotu. W trakcie spotkania przedyskutowano kwestie stosowania środków ochrony roślin, możliwości wdrożenia w UE od 2014 roku ogólnych zasad integrowanej ochrony, organizacji zabiegów agrolotniczych oraz problemów z wykrywaniem i postępowaniem z fałszowanymi środkami ochrony roślin. Ponadto poruszono zagadnienia związane z możliwościami wystawianiem elektronicznych świadectw fitosanitarnych.

Wszystkie dyskusje panelowe były niezwykle ożywione. Reprezentanci państw Partnerstwa Wschodniego mieli możliwość przedstawienia swoich potrzeb i oczekiwań w odniesieniu do tej inicjatywy. Stworzono nowe platformy wymiany poglądów i ocen funkcjonowania Partnerstwa Wschodniego. Określono także tematy dalszej współpracy w zakresie rolnictwa. Uczestniczących w konferencji przedstawiciele środowisk naukowych zaproponowali organizację kolejnych spotkań, podczas których omówionoby m.in. tematykę roli nasion i materiału rozmnożeniowego w proekologicznych systemach produkcji, a także prawo hodowców do odmian, czyli ochronę własności intelektualnej.

Nawiązane przez uczestników konferencji kontakty będą stanowiły dobrą podstawę dalszego współdziałania i owocnej współpracy. Chciałbym, by wiedza pozyskana w trakcie konferencji, a także nawiązane kontakty, zaowocowały przede wszystkim licznymi wspólnymi projektami, które byłyby realizowane z wykorzystaniem wsparcia ze strony UE - powiedział wiceminister Butra podsumowując konferencję.

Podsekretarz stanu zwrócił również uwagę na to, że obecny okres współpracy, wymiany handlowej w skali światowej i regionalnej cechuje rozbudowa wielorakich powiązań i współzależności. Istotnym ogniwem warunkującym harmonijny rozwój tej współpracy i powiązanie gospodarek Państw Partnerstwa Wschodniego z gospodarką Państw Unii Europejskiej jest standaryzacja przepisów, ich zbliżenie z prawem UE. Zaniechanie działań dostosowujących prawodawstwo krajowe do uznanych standardów mogłoby stanowić barierę współpracy i wymiany handlowej między naszymi krajami. Z kolei kontynuacja zbliżania prawa do standardów UE w sferze rolnictwa będzie miała pozytywne efekty i w przyszłości z pewnością umożliwi przejście na wyższy etap współpracy - podkreślił wiceminister.

Uczestnicy konferencji mieli również okazję do zwiedzenia krakowskiej Starówki, Wawelu i Kopalni Soli w Wieliczce.