Propozycje Komisji Europejskiej reformy Wspólnej Polityki Rolnej

„Komisja Europejska proponuje nowe partnerstwo między Europą i rolnikami w celu sprostania wyzwaniom bezpieczeństwa żywnościowego, zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych i wzrostu gospodarczego. Nadchodzące dziesięciolecia będą mieć decydujące znaczenie dla stworzenia podstaw silnego rolnictwa, będącego w stanie sprostać zmianom klimatu i międzynarodowej konkurencji, spełniając jednocześnie oczekiwania obywateli. Europa potrzebuje swoich rolników, a rolnicy potrzebują wsparcia Europy. Wspólna Polityka Rolna to nasza żywność, to przyszłość ponad połowy naszego terytorium” – oświadczył Dacian Cioloş, europejski komisarz ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Zreformowana WPR umożliwi promowanie innowacji, zwiększenie konkurencyjności sektora rolnego zarówno pod względem gospodarczym jak i ekologicznym, walkę ze zmianami klimatu oraz wsparcie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Wniesie także decydujący wkład w strategię „Europa 2020”.

Dziesięć kluczowych punktów reformy:

1) Bardziej ukierunkowane wsparcie dochodów w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia

W celu lepszego wykorzystania potencjału rolnego UE Komisja proponuje wsparcie dochodów rolników w bardziej sprawiedliwy, prostszy i lepiej ukierunkowany sposób. Podstawowe wsparcie dochodu będzie dotyczyć jedynie rolników aktywnych. Będzie ono maleć począwszy od kwoty 150  000 euro (degresja), a jego pułap wyniesie 300 000 euro rocznie na gospodarstwo, przy czym wsparcie będzie uwzględniać ilość miejsc pracy stworzonych przez gospodarstwa. Będzie ono również sprawiedliwiej rozdzielane między rolników, regiony i państwa członkowskie.

2) Sprawniej działające i lepiej dostosowane narzędzia zarządzania kryzysowego, aby sprostać nowym wyzwaniom gospodarczym

Niestabilność cen stanowi zagrożenie dla długofalowej konkurencyjności rolnictwa. Komisja proponuje skuteczniejsze i sprawniej działające sieci bezpieczeństwa dla sektorów najbardziej narażonych na kryzysy (prywatne przechowywanie i interwencja publiczna) oraz wspieranie tworzenia ubezpieczeń i funduszy wzajemnego inwestowania.

3) Płatność „ekologiczna” na rzecz długofalowej wydajności i ochrony ekosystemów

W celu zwiększenia przyjaznego środowisku zrównoważenia sektora rolnego oraz waloryzacji starań rolników Komisja proponuje przeznaczyć 30 proc. płatności bezpośrednich na praktyki umożliwiające optymalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Praktyki te, proste do wdrożenia i efektywne ekologicznie, to: dywersyfikacja upraw, zachowanie trwałych użytków zielonych, ochrona niszy ekologicznych i krajobrazów.

4) Dodatkowe inwestycje na rzecz badań naukowych i innowacji

W celu stworzenia konkurencyjnego rolnictwa opartego na wiedzy Komisja proponuje podwojenie budżetu na badania naukowe i innowacje w dziedzinie rolnictwa oraz zapewnienie, by wyniki badań miały odzwierciedlenie w praktyce, poprzez ustanowienie nowego partnerstwa na rzecz innowacji. Ze środków tych będzie można sfinansować przekazywanie know-how, usługi doradcze dla rolników a także wesprzeć istotne dla rolników projekty badawcze, zapewniając ściślejszą współpracę między sektorem rolnym a środowiskiem naukowym.

5) Bardziej konkurencyjny i zrównoważony łańcuch dostaw żywności

Rolnictwo, które leży u podstaw łańcucha dostaw żywności, jest bardzo rozdrobnione i mało ustrukturyzowane. W celu umocnienia pozycji rolników Komisja proponuje wsparcie organizacji producentów i organizacji międzybranżowych oraz rozwijanie krótkich łańcuchów między producentami a konsumentami (bez zbyt wielu pośredników). Ponadto kwoty cukru, które straciły znaczenie, nie zostaną przedłużone na okres po roku 2015.

6) Zachęcanie do inicjatyw rolno-środowiskowych

Należy uwzględnić specyfikę każdego obszaru i zachęcać do inicjatyw rolno-środowiskowych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. W tym celu Komisja proponuje, aby zachowanie i odbudowa ekosystemów oraz walka ze zmianami klimatu jak również efektywne wykorzystanie zasobów stanowiły dwa z sześciu priorytetów polityki rozwoju obszarów wiejskich.

7) Wsparcie młodych rolników podejmujących działalność

Dwie trzecie rolników ma ponad 55 lat. Aby wesprzeć tworzenie miejsc pracy i zachęcić młode pokolenie do rozpoczęcia działalności w sektorze rolnym, Komisja proponuje stworzenie nowego środka wsparcia przyznawanego na podjęcie działalności dostępnego dla rolników poniżej 40 roku życia podczas pierwszych pięciu lat ich projektu.

8) Pobudzanie zatrudnienia i ducha przedsiębiorczości na obszarach wiejskich

W celu promowania zatrudnienia i ducha przedsiębiorczości Komisja proponuje szereg środków mających za zadanie pobudzić działalność gospodarczą na obszarach wiejskich oraz zachęcić do inicjatyw związanych z rozwojem lokalnym. Przykładowo stworzony zostanie „zestaw na początek” mający na celu wsparcie projektów mikroprzedsiębiorstw z finansowaniem do wysokości 70 000 euro w okresie pięciu lat. Wzmocnione zostaną lokalne grupy działania LEADER.

9) Większe uwzględnienie obszarów najbardziej zagrożonych

W celu uniknięcia pustynnienia oraz zachowania bogactwa naszego terytorium Komisja umożliwia państwom członkowskim udzielenie większego wsparcia rolnikom na obszarach o niekorzystnych warunkach naturalnych za pomocą dodatkowej rekompensaty. Pomoc ta uzupełni inne dotacje już dostępne w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich.

10) WPR prostsza i skuteczniejsza

W celu uniknięcia zbędnych obciążeń administracyjnych Komisja proponuje uproszczenie kilku mechanizmów WPR, w szczególności zasady współzależności oraz systemów kontroli, nie zmniejszając przy tym ich skuteczności. Ponadto środki wsparcia dla drobnych rolników zostaną uproszczone. Dla tych ostatnich stworzona zostanie płatność zryczałtowana w wysokości od 500 do 1000 euro rocznie na gospodarstwo. Drobni rolnicy kończący działalność rolną zachęcani będą do przekazywania gruntów innym rolnikom zamierzającym zrestrukturyzować swoje gospodarstwa.