| Autor: mikolaj

I wiesz, co jesz - jajko

Zapraszamy do zapoznania się z kolejną częścią naszych kulinarnych opowieści. Bohaterem świątecznej edycji "I wiesz, co jesz" na Portalu Gospodarz.pl jest... jajko. Tekst został do nas nadesłany przez jedną z naszych czytelniczek. Dziękujemy i prosimy o więcej.

I wiesz, co jesz - jajko
Smak oraz wartość odżywcza jaj zależą od kilku elementów. Jednym z nich, bardzo ważnym, jest sposób odżywiania kur. Zazwyczaj najsmaczniejsze są jaja z gospodarstw, w których drób może swobodnie dziobać trawę i zioła, pod warunkiem jednak, że ta najlepsza z pasz rośnie daleko od szosy i innych źródeł zanieczyszczeń.

Wiosną i latem trawa, którą jedzą kury jest świeża. Ma to wpływ na jakość żółtka- jest ono bardziej żółte, czasem nawet pomarańczowe i najbogatsze w witaminy A i D. Żółtka bledsze na pewno są uboższe w witaminy. Natomiast kolor skorupek nie świadczy w żadnej mierze ani o smaku, ani o wartości odżywczej jaj i zależy głównie od rasy drobiu.

Przyrządzanie

Żółtko surowe jest strawne równie dobrze jak gotowane, ale białka nie należy jeść na surowo. Po pierwsze ze względu na właściwości uczulające, a po drugie - na obecność avidyny, która blokuje przyswajanie witaminy H (biotyny). W odróżnieniu od innych produktów jajka można smażyć na maśle, bo ich białko ścina się już przy 60°C, czyli zanim masło zacznie się palić i zanim zacznie wytwarzać się toksyczna akroleina. Ale najlepiej przyswajalne są jaja gotowane na miękko lub jajecznica na parze. Zbyt długie gotowanie (powyżej 10 min) powoduje straty witamin i obniżenie wartości odżywczej białka. Białko twardnieje, jest coraz trudniej strawne, aż wreszcie niestrawne i nieprzyswajalne. Ponadto doprowadza do reakcji siarki z żelazem - wtedy dookoła żółtka powstaje zielonkawa obwódka.
 
Ciekawostki
  • Przyswajalność poszczególnych składników jaja jest najwyższa spośród innych produktów. Białko jaja jest przyswajalne w 94%, węglowodany w 98%, związki mineralne w 76%. Dla porównania przyswajalność białka w mleku wynosi 85%, w mięsie - 78%, w ziemniakach - 77%, w roślinach strączkowych - 40-60%.
  • Żółtko jaja posiada właściwości emulgujące i stabilizujące tłuszcze. Ta cecha jest wykorzystywana do produkcji kremów i majonezu. W temperaturze 0° C żółtko ulega żelatynizacji, co wykorzystuje się przy produkcji lodów.
  • Jajo jest cudem techniki w swoim kształcie i twardości. Skorupka jaja jest najwspanialszym materiałem budulcowym. Zbudowana jest z węglanu wapnia, co powoduje, że temperatura zawartości jaja w trakcie gotowania nie przekracza 920C. Jajo nie traci więc wartości pokarmowych przy gotowaniu.
  • Dzięki swojemu kształtowi jajo wytrzymuje bardzo duże wstrząsy i ciśnienie w stosunku do grubości. Wzorując się na kształcie i konstrukcji jaja kurzego włoski architekt Fillippo Brunolleschi w 1420 roku opracował technikę budowy kopuły.
  • Najwięcej legend i zabobonów związanych z jajami jest w Wielkiej Brytanii. Jedną z nich jest przesąd, że nie wolno palić skorupy jaj, gdyż wtedy kury przestaną je nieść. Jaj nie można podarować komuś w niedzielę, bo to przynosi niepowodzenie zarówno obdarowanemu jak i temu, który jajka ofiaruje. Złodziej kradnący jaja będzie skazany przez los na nędzę, trwającą za każde jajo 7 lat.
  • W Polsce dzielimy się jajem wielkanocnym życząc sobie wszystkiego najlepszego i wybaczając urazy.


Czytaj dalej na następnej stronie...



Tagi:
źródło: