| Autor: redakcja1

Ostre cięcia w obrocie ziemią mają odejść do przeszłości

Zmiany w obrocie ziemią rolna zahamowały tempo wzrostu cen ziemi rolnej i spowodowały zmniejszenie liczby transakcji sprzedaży oraz obniżenie wysokości czynszu dzierżawnego gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa - wynika z ustaleń kontrolerów NIK. Teraz jest jednak szansa na zmiany. Ustawa łągodząca restrykcyjne regulacje wprowadzone w 2016 roku trafiła właśnie na biurko Prezydenta. Jeśli Prezydent ustawę podpisze działki rolne do hektara i znajdujące się w obrębie miast będą mogły być kupowane przez osoby, które nie są rolnikami.

Ostre cięcia w obrocie ziemią mają odejść do przeszłości
Konsultacje społeczne w 2016 r. potwierdzały zbyt restrykcyjny charakter przepisów regulujących obrót nieruchomościami rolnymi. Jednak w tamtym czasie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie uwzględnił opinii zainteresowanych podmiotów w projektach ustaw. Dopiero po wejściu przepisów w życie szef resortu rolnictwa uznał, że konieczne jest złagodzenie ograniczeń. Dlatego też w latach 2017-2018 opracowano cztery projekty zmian w ukur oraz w ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Dzięki nowym przepisom obrót gruntami rolnymi ma się odbywać na bardziej zliberalizowanych zasadach:
  • rozszerzony zostanie katalog „wyłączeń” z przepisów ukur (wyłączenie ogródków przydomowych, gruntów leżących w granicach administracyjnych miast),
  • osoby niezajmujące się rolnictwem będą mogły nabyć większą działkę (do 1ha zamiast 0,3ha, jak dotychczas),
  • katalog osób bliskich rozszerzony będzie o rodzeństwo rodziców i pasierbów, co ma ułatwić przekazywanie ziemi w rodzinie,
  • z 10 do 5 lat będzie skrócony okres, w którym nabywca musi osobiście prowadzić gospodarstwo rolne,
9 maja 2019 r. Senat RP przyjął bez poprawek ustawę z 26 kwietnia 2019 r o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych ustaw. Ustawa ta łagodzi ograniczenia wprowadzone ustawą z 2016 r. Obecnie ustawa czeka na podpis Prezydenta.
 
W badanym okresie, tj. od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2018 r., w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) znajdowało się ok. 10% użytków rolnych w Polsce. Agencja Nieruchomości Rolnych (ANR) od początku swojej działalności, tj. od 1992 roku, przejęła ze wszystkich źródeł do ZWRSP nieco mniej niż 5 mln ha, w tym głównie z byłych PGRów - prawie 4 mln ha (80%). Na koniec 2018 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) dysponował 1,4 mln ha, z tego w dzierżawie znajdowało się około 73% (1 mln ha).
 
W ciągu 26 lat, tj. od 1992 do końca 2018 r. z ZWRSP sprzedano prawie 3 mln ha gruntów, tj. 57% powierzchni przejętej do Zasobu od czasu jego utworzenia. Największa sprzedaż gruntów Zasobu nastąpiła w 1996 r. (prawie 193 tys. ha). W 2016 r. sprzedano 17 tys. ha ziem należących do Skarbu Państwa, w 2017 r. sprzedaż spadła do 3,5 tys. ha, a w 2018 r. do 2,5 tys. ha.
 
W latach 1992-2018 cena gruntów rolnych ZWRSP wzrosła ponad 50-krotnie, od 500 zł za ha w 1992 r. do ponad 32 tys. zł za ha w 2016 r. Ograniczenie sprzedaży w 2017 r. sprawiło, że cena gruntów rolnych ZWRSP w porównaniu do 2016 r. spadła w 2018 r. o 15% do nieco ponad 26 tys. zł za ha.
 
Na koniec I półrocza 2018 r. ponad 18 tys. ha nieruchomości ZWRSP użytkowano bez tytułu prawnego. W okresie objętym kontrolą powierzchnia ta zwiększyła się o ponad 50%. Bezumowni użytkownicy nieruchomości ZWRSP to przede wszystkim byli dzierżawcy, którzy uchylali się od wydania nieruchomości o łącznej powierzchni 18 tys. ha po wygaśnięciu bądź rozwiązaniu umów dzierżawy. Druga grupa to osoby zajmujące, zazwyczaj w dobrej wierze, niewielkie działki o nieuregulowanym stanie prawnym (łącznie około 200 ha).

Czytaj dalej na następnej stronie...


Tagi:
źródło: