MRiRW w sprawie normy GAEC2

Co do zasady warunkowość stanowi kontynuację wcześniejszej zasady wzajemnej zgodności i zazielenienia. Obowiązuje rolników od 2023 r., jedynie w przypadku normy GAEC 2 państwo członkowskie mogło opóźnić jej wdrożenie do 2025 r. Taka decyzja została przez Polskę podjęta. Niezależnie jednak od tej decyzji, na etapie przygotowania Planu Strategicznego na lata 2023-2027 konieczne było wskazanie założeń i kryteriów wyznaczania obszarów objętych normą GAEC 2. Dlatego też w zaakceptowanym przez Komisję Europejską w 2022 roku polskim Planie Strategicznym określono, że normą GAEC 2 będą objęte obszary o zawartości materii organicznej na poziomie co najmniej 30% i miąższości na poziomie co najmniej 40 cm. Powierzchnia obszarów objętych normą wyniosłaby wówczas ok. 578 tys. ha.

W uchwale Komitetu Monitorującego Plan Strategiczny z dnia 7 listopada 2024 r. zmieniającej dokument programowy, wskazano szczegółowe wymogi, jakie będą obowiązywały rolników na obszarze objętym normą GAEC 2, jak również zaproponowano zmianę kryterium zawartości materii organicznej z 30% do 60%. Oznaczałoby to znaczne zmniejszenie powierzchni objętej normą GAEC 2. Propozycja ta spotkała się z dutym sprzeciwem ze strony organizacji przyrodniczych i ekologicznych. Komisja Europejska również nie zaakceptowała propozycji zmiany kryterium zawartości materii organicznej. Ostatecznie w wyniku negocjacji kryterium to zostało zmienione z 30% na 40%. W skali kraju powierzchnia obszarów użytkowanych rolniczo do objęcia normą GAEC 2 dla wskazanych kryteriów wynosi ok. 399,9 tys. ha. Tym samym zmniejszyła się o ok. 178 tys. ha w stosunku do powierzchni przyjętej w Planie Strategicznym w 2022 r.

Ponadto należy pamiętać, że o obowiązkowym wejściu w życie GAEC 2 od 2025 r. rolnicy wiedzieli już od 2022 r., a szczegółowo byli informowani już od 2023 r. w trakcie m.in. spotkań i szkoleń organizowanych przez MRiRW, szkoleń i warsztatów organizowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), ośrodki doradztwa rolniczego, izby rolnicze, a takie za pośrednictwem publikacji oraz informacji na stronie MRiRW, ARIMR, w korespondencji oraz w skierowanych do rolników komunikatach i materiałach informacyjnych.

Należy podkreślić, że każdy projekt rozporządzenia, w tym również rozporządzenia o wejściu w życie normy GAEC 2 oraz dotyczący wymogów dla tej normy, jest procedowany w sposób transparentny – przebieg całego procesu jest dokumentowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji: https://rcl.gov.pl/. Każdy projekt wysyłany jest do uzgodnień, konsultacji publicznych, opiniowania. W ramach tych konsultacji istniała możliwość zgłaszania uwag, które były rozpatrywane w toku prac nad rozporządzeniami.