Reforma wspólnej polityki rolnej (WPR) – wyjaśnienie najważniejszych elementów

Zasada wzajemnej zgodności: Wszystkie płatności bezpośrednie, niektóre płatności z tytułu rozwoju obszarów wiejskich oraz niektóre płatności dla sektora wina będą nadal zależały od spełnienia szeregu wymogów związanych ze środowiskiem, zmianami klimatu, odpowiednim gospodarowaniem gruntami, normami zdrowotnymi dotyczącymi ludzi, zwierząt i roślin oraz dobrostanu zwierząt. Wykaz został uproszczony, z wykluczeniem tych reguł, które nakładały na rolników wymogi niejasne lub niemożliwe do kontrolowania. Porozumienie potwierdza również, że do zasady wzajemnej zgodności włączone zostaną przepisy ramowej dyrektywy wodnej oraz dyrektywy dotyczącej zrównoważonego stosowania pestycydów, po wykazaniu, że dyrektywy te zostały odpowiednio wdrożone we wszystkich państwach członkowskich, zaś obowiązki wobec rolników zostały jasno określone.

Rezerwa kryzysowa: Co roku tworzona będzie rezerwa kryzysowa wynosząca 400 mln euro (w cenach z 2011 r.) dzięki zastosowaniu dyscypliny finansowej. Jeżeli kwota nie zostanie wykorzystana w przypadku kryzysu, zostanie ona wypłacona rolnikom w formie płatności bezpośrednich w kolejnym roku.

Przejrzystość: państwa członkowskie będą zobowiązane do zapewnienia pełnej przejrzystości w odniesieniu do wszystkich beneficjentów, z wyjątkiem tych gospodarstw, które w danym państwie członkowskim kwalifikują się do programu dla drobnych producentów rolnych. W odniesieniu do tych gospodarstw dane będą przedstawiane bez nazwisk i adresów. Rozwiązanie to pozostaje w pełnej zgodności z orzeczeniem Trybunału z października 2010 r., stwierdzającym, że obowiązujące przepisy naruszają przepisy dotyczące ochrony prywatności osób fizycznych.

Monitorowanie i ocena WPR: przed końcem 2018 r. – a później co cztery lata – Komisja będzie przedstawiać sprawozdanie na temat wyników WPR w odniesieniu do jej głównych celów: opłacalnej produkcji żywności, zrównoważonej gospodarki zasobami naturalnymi oraz zrównoważonego rozwoju terytorialnego.

5. Dalsze elementy

Dostosowanie: Jeśli chodzi o dalsze wdrażanie, kilka kwestii związanych zwłaszcza z rozporządzeniem o wspólnej organizacji rynków produktów rolnych uznano za kwestie podlegające wymogowi zatwierdzenia na mocy art. 43 ust. 3; pozostałe uznano za podlegające wymogowi zatwierdzenia na mocy art. 43 ust. 2.

Przepisy przejściowe: Wszystkie nowe rozporządzenia mają wejść w życie od dnia 1 stycznia 2014 r. – Komisja może obecnie rozpocząć prace nad przepisami wykonawczymi do tych rozporządzeń Rady. Biorąc jednak pod uwagę konieczne przygotowania, już teraz jest jasne, że agencje płatnicze krajów członkowskich nie będą miały dostatecznej ilości czasu na odpowiednie przygotowania administracyjne i w zakresie kontroli, by nowy system płatności bezpośrednich zaczął obowiązywać od początku przyszłego roku (gdy formularze zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli zostaną przesłane rolnikom). W związku z tym Komisja przedstawiła osobny projekt przewidujący, że 2014 będzie rokiem przejściowym, jeśli chodzi o płatności bezpośrednie. Innymi słowy, nowe elementy, takie jak płatności za zazielenianie i dotacje dla młodych rolników, będą wprowadzone w życie dopiero od 2015 r. Na tej samej zasadzie państwa członkowskie zachęcane są do opracowywania swoich wieloletnich programów rozwoju obszarów wiejskich, które powinny zostać zatwierdzone na początku przyszłego roku. Jednakże w przypadku niektórych elementów, takich jak płatności rolno-środowiskowe, powinny obowiązywać przepisy przejściowe, by funkcjonowanie tych rodzajów programów pozostało niezakłócone.