Użyźniają glebę – „użyźniają” i wodę

Zmienia się sposób wdrażania dyrektywy azotanowej na terenie Polski. Po wejściu w życie w dniu 27 lipca 2018 r., obowiązującego na terenie całego kraju Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu ochroną objęte są wszystkie wody otwarte i gruntowe, a nie tylko te z obszarów szczególnie narażonych.

Użyźniają glebę – „użyźniają” i wodę
To korzystna zmiana, która sprawi, że nasze zdrowie będzie lepiej chronione przed szkodliwymi azotanami, które przedostają się z rolniczych upraw do wód, także tych przeznaczonych do spożycia. Jest też szansa, że dzięki właściwemu wykorzystaniu gnojowicy na polach mniej będzie sinic w Bałtyku. Niestety efekty zmian odczujemy najwcześniej za kilka lub nawet kilkanaście lat.

Ochrona wód przed zanieczyszczeniami wód związkami azotu ze źródeł rolniczych jest ważnym obszarem europejskiej polityki ochrony wód oraz najpoważniejszym problemem na styku ochrony środowiska i rozwoju rolnictwa. Rada Unii Europejskiej wydała w tej sprawie specjalną dyrektywę (z dnia 12 grudnia 1991 r.), tzw. dyrektywę azotanową. Zobowiązuje ona państwa członkowskie do podejmowania szeregu działań (w tym m.in.: wyznaczenia stref wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu oraz wdrożenia programów ochronnych dla tych obszarów), które powinny zapewnić ochronę wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniami azotanami pochodzenia rolniczego.

 
Zapobieganie przenikaniu związków azotowych do wód otwartych i gruntowych jest szczególnie istotne z uwagi na negatywny wpływ tych związków na zdrowie ludzi i zwierząt, wykorzystujących tę wodę jako pitną. Azotany i azotyny nie pozostają też bez wpływu na rozwój chorób nowotworowych.
 
Wiele krajów Unii Europejskiej zamiast wyznaczania konkretnych stref zagrożenia, zdecydowało się na zastosowanie programów ograniczających odpływu azotu ze źródeł rolniczych na całym terytorium kraju, zapewniając tym samym ochronę wszystkich wód, a nie tylko spełniających kryteria określone w dyrektywie azotanowej. Takie podejście wybrały Austria, Dania, Finlandia, Niemcy, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Słowenia, Rumunia oraz Region Flamandzki i Irlandia Północna. W 2015 r. całkowita powierzchnia, do której odnosiły się programy działań stanowiła około 61 proc. użytków rolnych UE.
 
Wdrażanie dyrektywy azotanowej
 
Polska początkowo zdecydowała się na wyznaczenie stref zagrożenia, tzw. obszarów szczególnie narażonych (OSN). Jednak w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej od 24 sierpnia 2017 r. nastąpiła w Polsce zmiana sposobu wdrażania dyrektywy azotanowej. Zdecydowano wówczas, iż w celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu, zostanie opracowany i wdrożony program działań na obszarze całego kraju.
 
Minister Środowiska już wcześniej, od 2012 r. reagując na zarzuty Komisji Europejskiej, dotyczące niewłaściwej realizacji postanowień dyrektywy azotanowej, konsekwentnie podejmował działania w celu ustanowienia jednego programu działań na terenie całego kraju. Jednak Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie zgadzał się na znaczące zwiększenie powierzchni OSN w kraju.
 
Po zmianie w podejściu do wdrażania przez Polskę dyrektywy azotanowej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęto działania w celu zmiany Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 (PROW), uwzględniając wymagania programu działań dla zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu, który miał zostać wprowadzony na terenie całego kraju. „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” Rada Ministrów przyjęła rozporządzeniem z dnia 5 czerwca 2018 r.

Czytaj dalej na następnej stronie...


Tagi:
źródło: