Podstawowe zadania nowej inspekcji dotyczą zapewnienia bezpieczeństwa żywności, a w konsekwencji ochrony zdrowia i życia konsumentów, a także kontroli uczciwości praktyk handlowych oraz ochrony interesów ekonomicznych konsumentów.
Nowa Inspekcja będzie miała trójstopniową strukturę (1. Główny Inspektor Bezpieczeństwa Żywności; 2. wojewódzki i graniczny inspektor; 3. powiatowy inspektor).
Zadania Inspekcji będą wykonywać przede wszystkim jej pracownicy, lekarze weterynarii, a także inne upoważnione przez nią osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne. Główny Inspektor będzie centralnym organem administracji rządowej, podlegającym ministrowi rolnictwa. Będzie powoływany przez premiera na wniosek ministra rolnictwa (i odwoływany przez szefa rządu). W projekcie ustawy szczegółowo określono wymagania wobec osoby ubiegającej się o stanowisko Głównego Inspektora oraz jego zastępców. Przedstawiono zasady naboru na to stanowisko, a także zadania Głównego Inspektora.
Główny Inspektor ma składać ministrowi rolnictwa, do 31 maja każdego roku, sprawozdanie z realizacji zadań Inspekcji za poprzedni rok. Mają funkcjonować przy nim dwa organy doradczo-opiniodawcze: Rada Sanitarno-Epizootyczna i Rada do spraw Laboratoriów. Określono także zadania wojewódzkich i granicznych oraz powiatowych inspektorów bezpieczeństwa żywności oraz niezbędne wymogi do sprawowania tych funkcji.
Rada Ministrów przyjęła także przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi - projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności.
Przepisy wprowadzające ustawę o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności regulują m.in. zasady likwidacji dotychczasowych inspekcji oraz związane z tym kwestie majątkowe, organizacyjne i kadrowe. Nowe przepisy są zgodne z projektem ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności.
Ze względu na zakres zadań i nadzoru, jaki będzie realizować nowa Inspekcja przewidziano nowelizację ponad 30 ustaw. Wskazano właściwości organów PIBŻ w odniesieniu do zadań realizowanych przez inspekcje podlegające konsolidacji.