Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

W czwartym okresie raportowania kryterium suszy w przypadku zbóż jarych zostało spełnione w 336 gminach w Polsce, w województwie lubuskim (85 gmin), zachodniopomorskim (91 gmin), łódzkim (85 gmin), wielkopolskim (57 gmin), kujawsko-pomorskim (7 gmin), mazowieckim (6 gmin), podlaskim (3 gminy) oraz opolskim (2 gminy). W przypadku zbóż ozimych kryterium suszy zostało spełnione w 140 gminach: w lubuskim (56 gmin), zachodniopomorskim (66 gmin) i wielkopolskim (18 gmin). Dla upraw truskawek kryterium suszy zostało spełnione w 81 gminach – w zachodniopomorskim (41 gmin) i lubuskim (40 gmin). Z kolei dla upraw krzewów owocowych kryterium suszy zostało spełnione w 121 gminach: w zachodniopomorskim (58 gmin), lubuskim (53 gmin) oraz wielkopolskim (10 gmin). W przypadku zarówno kukurydzy na ziarno jak i na kiszonkę kryterium suszy zostało spełnione w 19 gminach w 2 województwach: zachodniopomorskim (7 gmin) oraz lubuskim (12 gmin). Natomiast dla upraw rzepaku i rzepiku kryterium suszy zostało spełnione w 65 gminach, w województwie lubuskim (36 gmin) oraz zachodniopomorskim (29 gmin). Sytuacja dla upraw roślin strączkowych przedstawia się w sposób następujący: kryterium suszy zostało spełnione w 53 gminach w tym w 29 gminach w województwie lubuskim i 24 gminach w województwie zachodniopomorskim.

Podsumowanie

Analiza przeprowadzona w Systemie Monitoringu Suszy Rolniczej, obejmująca cztery okresy raportowania: od 21 marca do 20 maja (R1), od 1 kwietnia do 31 maja (R2), od 11 kwietnia do 10 czerwca (R3) oraz od 21 kwietnia do 20 czerwca (R4), wskazuje na występowanie obszarów zagrożonych suszą w 2025 roku dla upraw zbóż jarych, zbóż ozimych, truskawek, krzewów owocowych, kukurydzy na ziarno, kukurydzy na kiszonkę, rzepaku i rzepiku oraz roślin strączkowych. 

W uprawach zbóż jarych warunki suszy rolniczej stwierdzono dotychczas na obszarze 365 gmin, co stanowi 15 % ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż jarych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (70 % gmin w województwie), kujawsko-pomorskim (57% gmin ), lubuskim (58 % gmin), wielkopolskim (34% gmin), łódzkim (38% gmin), mazowieckim (2% gmin), podlaskim (2% gmin) oraz opolskim (1% gmin). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów w uprawach zbóż – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: lubuskim (23%) oraz zachodniopomorskim (19%).
 

Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych – analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

W uprawach zbóż ozimych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 254 gmin, co stanowi ponad 10% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż ozimych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (66% gmin w województwie), lubuskim (50%), kujawsko-pomorskim (40%), wielkopolskim (28%), łódzkim (10%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: lubuskim (12%) oraz zachodniopomorskim (11%).
 

Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych– analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

W uprawach truskawek warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 176 gmin, co stanowi 7,1% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów truskawek odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (58%), lubuskim (40%), wielkopolskim (18%), kujawsko-pomorskim (17%), łódzkim (6%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (8%) oraz lubuskim (8%).
 

Zasięg suszy w uprawach truskawek– analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

W uprawach krzewów owocowych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 72 gmin, co stanowi 2,9% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (30%), lubuskim (35%), wielkopolskim (3%), łódzkim (1%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwie lubuskim (10%).
 

Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych – analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

W uprawach kukurydzy na ziarno warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 11 gmin, co stanowi 0,44% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (3%) oraz lubuskim (8%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie lubuskim (0,21%) oraz w województwie zachodniopomorskim 0,08%.

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy– analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

Analogicznie w uprawach kukurydzy na kiszonkę warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 11 gmin, co stanowi 0,44% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (3%) oraz lubuskim (8%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie lubuskim (0,21%) oraz w województwie zachodniopomorskim 0,08%.
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy – analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

W uprawach rzepaku i rzepiku warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 33 gmin, co stanowi 1,33% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (13,27%) oraz lubuskim (21,95%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie zachodniopomorskim (1,00%) oraz lubuskim (4,84%).

Zasięg suszy w uprawach rzepaku i rzepiku– analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

W uprawach roślin strączkowych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 30 gmin, co stanowi 1,21% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (11,50%) oraz lubuskim (20,73%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie zachodniopomorskim (0,45%) oraz lubuskim (2,85%).
 

Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych – analiza obejmuje okres do 20 czerwca 2025 roku

 

Komentarz agrometeorologa

W czwartym okresie raportowania, tj. od 21 kwietnia do 20 czerwca 2024 roku, średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju była ujemna i wyniosła – 94 mm. W porównaniu z poprzednim okresem raportowania wskaźnik KBW, obrazujący deficyt wody dla upraw, obniżył się o 23 mm.

Najniższe wartości KBW odnotowano w północno-zachodniej części województwa lubuskiego oraz w południowej części województwa zachodniopomorskiego (od –160 mm do –179 mm), a także w centralnych rejonach województwa łódzkiego i w części województwa kujawsko-pomorskiego (od –120 mm do –139 mm).

W bieżącym czwartym okresie raportowania, na glebach pierwszej kategorii (bardzo podatnych na suszę), osiągnięcie wartości KBW poniżej –135 mm oznacza zagrożenie suszą dla zbóż jarych. Wartości progowe dla innych upraw wynoszą: –145 mm dla zbóż ozimych, –147 mm dla krzewów owocowych, –152 mm dla truskawek, –155 mm dla rzepaku i rzepiku oraz –161 mm dla roślin strączkowych i kukurydzy. Zasięg przestrzenny terenów narażonych na istotne straty w plonach, wyznaczony w poprzednich raportach, nie uległ zasadniczej zmianie. Natomiast w obecnym okresie raportowania do grupy roślin zagrożonych suszą, oprócz wcześniej uwzględnionych upraw zbóż jarych, zbóż ozimych oraz truskawek, dołączono kolejne uprawy: krzewy owocowe, rzepak i rzepik, rośliny strączkowe oraz kukurydzę.

Inne eksperymentalne wskaźniki suszy, wraz z prognozami zasobów wodnych w glebie na kolejne 10 dni, dostępne są na portalu monitoringu suszy dla Europy Środkowo-Wschodniej w ramach projektu Clim4Cast, pod adresem: https://clim4cast.czechglobe.cz/, a także poprzez bezpośredni link na stronach Systemu Monitoringu Suszy.

Prognozy wskaźnika intensywności suszy dostępne w portalu Clim4Cast wskazują na poprawę warunków w północno-zachodniej Polsce w nadchodzących dniach, natomiast we wschodniej części kraju przewiduje się ich pogorszenie. Jednocześnie analizy nadal wykazują znaczny deficyt wody w głębszych warstwach gleby (0–200 mm). W kolejnych dniach prognozowane są również okresy wysokich temperatur, które mogą prowadzić do stresu cieplnego roślin.