Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

W siódmym okresie raportowania tj. od 21 maja do 20 lipca 2022 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -106 mm. W rozpatrywanym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 13 mm w stosunku do poprzedniego okresu (11 V - 10 VI).

Deficyt wody dla roślin uprawnych występował w całym kraju.

Największy deficyt wody notowano na terenie Wału Trzebnickiego od -160 do -229 mm. Bardzo duży niedobór wody notowano również na Nizinie Śląskiej od -160 do -219 mm. Duże niedobory stwierdzono także na terenie Niziny Wielkopolskiej i na Lubuskim Przełomie Odry od -160 do -189 mm oraz w Kotlinie Sandomierskiej i na Pobrzeżu Słowińskim od –160 do –179 mm. Na dużym obszarze kraju niedobory wody wynosiły od -120 do -159 mm. Natomiast na terenie Pojezierza Mazurskiego, we wschodniej części Pojezierza Pomorskiego, na Przedgórzu Sudeckim, na Wyżynie Śląskiej, Krakowsko-Częstochowskiej, Małopolskiej, Lubelskiej oraz na Nizinie Podlaskiej niedobory były już mniejsze od 0 do -119 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w siódmym okresie raportowania, stwierdza się wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski.

Poniżej przedstawiamy występowanie suszy rolniczej na terenie kraju.

Susza rolnicza występowała na terenie 14 województw kraju.

Susza występowała w dwunastu uprawach:

W siódmym okresie raportowania od 21 maja do 20 lipca 2022 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw kukurydzy na ziarno. Suszę notowano w 476 gminach (19,22% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 1,97 punktu procentowegow stosunku do poprzedniego okresu raportowania (10.05-10.07.2022 r.).

Suszę notowano na obszarze 3,39% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,32 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

 

W siódmym okresie raportowania największy zasięg suszy rolniczej występował również wśród upraw kukurydzy na kiszonkę. Suszę notowano w 476 gminach (19,22% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 1,97 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 3,39% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,32 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

 

Susza rolnicza wystąpiła również w uprawach krzewów owocowych. Notowano ją w 356 gminach (14,37% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 9,45 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 3,15% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 1,49 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

 

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach roślin strączkowych, wystąpiła w 234 gminach (9,45% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 13,49 punktu procentowegow stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 2,17% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,42 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

 

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach zbóż jarych, wystąpiła w 188 gminach (7,59% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 17,12 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 1,86% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 2,89 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych

 

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach zbóż ozimych, wystąpiła w 115 gminach (4,64% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 9,41 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 1,08% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 1,21 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych

 

Suszę notowano również w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w 103 gminach (4,16% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 1,05 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,95% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 0,32 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

 

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano również w uprawach tytoniu. Notowano ją w 100 gminach (4,04% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 0,80 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 1,06% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,37 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach tytoniu

 

Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach truskawek. Notowano ją w 79 gminach (3,19% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 4,68 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,69% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 0,46 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach truskawek

 

Suszę rolniczą w tym okresie odnotowano również w uprawach drzew owocowych. Notowano ją w 52 gminach (2,10% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 0,52 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,32% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,06 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach drzew owocowych

 

Susza rolnicza wystąpiła również w uprawach chmielu. Notowano ją w 36 gminach (7,45% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 1,37 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,18% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,17 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach chmielu

 

Susza rolnicza wystąpiła w uprawach ziemniaka. Notowano ją w 25 gminach (1,01% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 1,01 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,07% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,07 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

 

Temperatura tegorocznego maja była zróżnicowana. Najcieplej było w Polsce południowej i południowo-zachodniej, gdzie notowano ponad 15°C, na tym terytorium było cieplej od normy o 0,5-1,5°C. Na północ od tego obszaru temperatura była już niższa, wynosząca od 14 do 15°C (ale wyższa od normy o ok. 0,5°C). W kierunku północno-wschodnim temperatura powietrza ulegała stałemu obniżeniu, w środkowej części kraju na dużej powierzchni notowano od 12 do 14°C (chłodniej było od normy od 0 do 0,5°C),a w północnych rejonach Polski było najzimniej od 10 do 12°C, chłodniej od normyo 1-2°C.

Tegoroczny czerwiec był ciepły. Najcieplej było na Polesiu Lubelskim, w Kotlinie Sandomierskiej, na Nizinach: Mazowieckiej, Wielkopolskiej, Śląskiej oraz na Pogórzu Sudeckim i Karpackim od 19 do ponad 20°C (cieplej było od normy wieloletniej od 2 do 3°C). Na północ od tego obszaru temperatura była już niższa, wynosząca od 18 do 19°C, najchłodniej było na Pojezierzu Mazurskim i Pomorskim od 16 do 18°C, jednakże i na tych terenach było cieplej od normy od 1,5 do 2°C.

W pierwszej dekadzie lipca na Pojezierzu Pomorskim notowano tylko od 14 do 17°C. Najcieplej było na Polesiu Lubelskim oraz we wschodniej części Pogórza Karpackiego ok. 19°C. Na pozostałym, zdecydowanie największym terytorium Polski, temperatura wynosiła od 17 do 19°C. W drugiej dekadzie tego miesiąca najchłodniej było w północno-wschodniej i wschodniej części kraju od 17 do 18°C. Im dalej w kierunku południowo-zachodnim tym było cieplej, na Pogórzu Sudeckim oraz na Nizinie Śląskiej notowano ponad 20°C.

W maju w południowej części kraju notowano najwyższe usłonecznienie, od 240 do 320 godz. i w tym rejonie Słońce świeciło od 20 do 80 godz. dłużej w stosunku do normy wieloletniej. W północnej części kraju usłonecznienie było już niższe od 200 do 240 godz. z wyjątkiem wybrzeża, na którym notowano od 220 do 240 słonecznych godzin. W tej części Polski usłonecznienie było w normie, jedynie w północno-wschodniej części kraju mniej było słonecznych godzin (o 20-50 godz.) w stosunku do normy.

W czerwcu najwięcej słonecznych dni notowano we wschodniej części Pojezierza Pomorskiego, w południowo-wschodniej i południowo-zachodniej Polsce, gdzie Słońce świeciło od 290 do 330 godzin. Na pozostałym obszarze kraju notowano od 260 do 290 godzin ze słońcem. W całym kraju w stosunku do normy notowano wyższe usłonecznienie od 20 do 100 godzin.

Pierwszą dekadę lipca charakteryzowało bardzo niskie usłonecznienie. Najniższe notowano na Wyżynie Lubelskiej, w Kotlinie Sandomierskiej, na Nizinach Śląskiej i Wielkopolskiej oraz we wschodnich częściach Pojezierza Mazurskiego tylko od 60 do 70 godzin. Natomiast zdecydowanie najwięcej słońce świeciło na Pobrzeżu Słowińskim od 90 do 100 godzin. Na pozostałym obszarze kraju usłonecznienie wynosiło od 70 do 90 godzin. W drugiej dekadzie tego miesiąca najwięcej słonecznych godzin notowanow południowo-zachodniej Polsce od 100 do 110 godzin, a najmniej w północno-wschodniej części kraju od 65 do 80 godzin.

W maju niskie opady od 10 do 30 mm notowano w Beskidach, na Pogórzu Karpackim, w Kotlinie Sandomierskiej, na Wyżynie Lubelskiej oraz w zachodnich rejonach Pojezierza i Niziny Wielkopolskiej, stanowiąc na tych terenach od 20 do 50% normy wielkoletniej. Natomiast stosunkowo wysokie opady od 50 do 80 mm wystąpiły na Pojezierzach Mazurskim i Pomorskim (90-160% normy). Na przeważającym obszarze Polski notowano opady atmosferyczne o wielkości od 30 do 40 mm, stanowiące 50-70% normy.

W czerwcu małe opady notowano w południowo-wschodniej i północno-zachodniej Polsce od 20 do 50 mm (stanowiły od 30 do 90% normy) , wyższe wystąpiły w środkowej Polsce od 50 do 80 mm (90-110% normy). Natomiast na terenie Pojezierza Mazurskiego opady były już większe od 80 do 120 mm (110-160 normy).

Pierwsza dekada lipca była najbardziej dżdżystą dekadą tego roku. Szczególnie duże opady notowano na Wyżynach: Małopolskiej i Lubelskiej, w Kotlinie Sandomierskiej, na Polesiu Lubelskim, Nizinie Podlaskiej oraz na Pojezierzu Pomorskim od 60 do ponad 120 mm. Pragniemy zaznaczyć, że te bardzo duże opady atmosferyczne wystąpiły na obszarze, w którym odnotowano największy niedobór wody przedstawiony dla okresu 01.05-30.06. br. Natomiast najniższe opady notowano na Nizinie Wielkopolskiej i Pojezierzu Wielkopolskim, w środkowej części Niziny Mazowieckiej oraz na Pojezierzu Mazurskim od 15 do 30 mm. Na pozostałym obszarze kraju opady wynosiły od 30 do 60 mm. W drugiej dekadzie tego miesiąca największe opady notowano w północno-wschodniej i wschodniej Polsce od 30 do 125 mm. Na pozostałym obszarze kraju opady były już niskie od 10 do 30 mm.

W pierwszym jak i drugim raporcie notowano stosunkowo niskie wartości ewapotraspiracji wynoszące 2,5 mm/dzień. Występujące opady atmosferyczne w drugieja zwłaszcza w trzeciej dekadzie maja spowodowały, że deficyt wody był mniejszy niżw pierwszym raporcie. Natomiast w trzecim raporcie ewapotranspiracja wzrosła do 2,9 mm/dzień, w czwartym do 3,3 mm/dzień w piątym do 3,8 mm/dzień a w szóstymi siódmym do 3,9 mm/dzień.

Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. A zatem w obojętnie którym okresie sześciodekadowym zostanie stwierdzona susza, to plony ostateczne dla upraw objętych suszą będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

W tegorocznym okresie wegetacyjnym od 21 marca do 20 lipca opracowano siedem raportów dotyczących monitoringu suszy rolniczej. W tym okresie stwierdzono niedobory wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w średnich warunkach pogodowych dla upraw:

 

Wystąpienie tej wielkości strat dla kraju dla okresu 21.03 – 20.07 br.
 

 

Szczegółowe informacje przedstawiające straty plonów w poszczególnych województwach za pomocą map oraz tabel zamieszczone są na stronie Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl, na której znajduje się zakładka:

Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:

dla województw i dla kraju. Przedstawione dane są sumą wszystkich gmin i powierzchni objętych suszą od początku jej monitorowania (od 21 marca) w danym roku aż po raport bieżący. Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajnyw monitorowanym okresie wegetacyjnym w oznaczeniu wystąpienia suszy rolniczej w: kraju, województwie, gminie oraz na działce ewidencyjnej.
Tegoroczne warunki pogodowe z uwagi na:

sprawiły, że wystąpił na terenie kraju duży deficyt wody dla roślin uprawnych. Straty plonów z powodu niedoboru wody wystąpiły we wszystkich województwach Polski.

Należy zaznaczyć, że obserwowane znaczne złagodzenie suszy w obecnie monitorowanym sześciodekadowym okresie, wynika m.in. z bardzo dużych opadów jakie notowano na terytorium kraju w I dekadzie lipca, na którym deficyt wody w poprzednich publikowanych raportach był największy (w południowo-wschodniej części Polski).